-
1 καιρός
καιρός, οῦ, ὁ (Hes.+; loanw. in rabb.)① a point of time or period of time, time, period, freq. with implication of being esp. fit for someth. and without emphasis on precise chronologyⓐ gener. (cp. Just., D. 32, 4 τὸν γὰρ καιρὸν [Da 7:26] ἑκατὸν ἔτη ἐξηγεῖσθε λέγεσθαι) κ. δεκτός a welcome time 2 Cor 6:2a (Is 49:8); cp. vs. 2b. καιροὶ χαλεποί difficult times 2 Ti 3:1. In ref. to times of crisis for the state λοιμικοῦ καιροῦ 1 Cl 55:1 (s. JFischer ad loc. note 322) καιροὶ καρποφόροι fruitful times or seasons (so Achmes 156, 15f: καρποφόρος is the καιρός in which the tree bears fruit, in contrast to late autumn, when there is no more) Ac 14:17 (OLagercrantz, ZNW 31, ’32, 86f proposes, on the basis of Mod. Gk., the mng., ‘weather’, but the pl. is against this mng.). καιροὶ ἐαρινοί 1 Cl 20:9.—ἔσται καιρὸς ὅτε there will come a time when 2 Ti 4:3; εἰς τίνα ἢ ποῖον κ. to what time or what sort of time (some, e.g. NRSV, interpret τίνα=the person, but cp. PTebt 25, 18 [117 B.C.] καὶ διὰ τίνος καὶ ἀπὸ ποίου ἐπιδείγματος; s. ποῖος 1aα, also ποτατός) 1 Pt 1:11. ἄχρι καιροῦ until (another) time, for a while Lk 4:13; Ac 13:11; ἐν καιρῷ ὀλίγῳ in a little time 1 Cl 23:4; ἐν παντὶ κ. at all times, always (Aristot. 117a, 35; Sir 26:4) Lk 21:36; Eph 6:18; Hm 5, 2, 3. κατὰ καιρόν from time to time, regularly (TestJob 36:4; Lucian, Hermot. 10; Plut., Mor. 984d) J 5:4 (s. 2 also); 1 Cl 24:2; GJs 3:3; πρὸς κ. for a limited time (perh. also for the present moment; cp. Strabo 6, 2, 3; Ps.-Plut., Fluv. 23; BGU 265, 20 [II A.D.]; 618, 19; 780, 14; Wsd 4:4; Philo, Post. Cai. 121; Jos., Bell. 6, 190; Tat. 13, 1) Lk 8:13; 1 Cor 7:5. πρὸς καιρὸν ὥρας (a combination of πρὸς κ. and πρὸς ὥραν [2 Cor 7:8; Gal 2:5; Phlm 15; J 5:35]) for a short time (cp. our ‘for a short space of time’) 1 Th 2:17.ⓑ a moment or period as especially appropriate the right, proper, favorable time ἐν καιρῷ at the right time (X., An. 3, 1, 39; Diod S 36, 7, 2; Appian, Bell. Civ. 3, 8 §29; SIG 1268 [Praecepta Delphica II, 6; III B.C.]) Mt 24:45; Lk 12:42 (cp. on both Ps 103:27, w. v.l.). καιρῷ (Thu. 4, 59, 3 v.l.; Diog. L. 1, 41) Lk 20:10 (v.l. ἐν κ.). τῷ καιρῷ Mk 12:2. ὁ καιρὸς ὁ ἐμός, ὁ καιρὸς ὁ ὑμέτερος the proper time for me (you) J 7:6, 8 (Eunap., Vi. Iambl. p. 459 Didot: the worker of miracles acts ὅταν καιρὸς ᾖ). νῦν κ. ταῦτα ὑμᾶς μαθεῖν οὐκ ἔστιν now is not the time for you to learn this AcPl Ha 1, 26 (Just., D. 8, 1 ἃ νῦν κ. οὐκ ἔστι λέγειν al.).—καιρὸν λαβεῖν find a favorable time, seize the opportunity (Lysias, C. Agor. 6; Cleanthes [III B.C.]: Stoic. I no. 573; Diod S 2, 6, 5; EpArist 248; Jos., Bell. 1, 527, Ant. 4, 10; cp. PTebt 332, 9). καιρὸν μεταλαβεῖν (s. μεταλαμβάνω 2) Ac 24:25. λαβεῖν κ. εὔθετον find a convenient opportunity Pol 13:1. κ. ἔχειν have opportunity (Thu. 1, 42, 3; Pla., Ep. 7, 324b; Plut., Lucull. 501 [16, 4]; PFlor 259, 3; 1 Macc 15:34; Jos., Ant. 16, 73; 335; Ath., R. 23 p. 77, 6; Did., Gen. 112, 10) Gal 6:10; Hb 11:15; 2 Cl 16:1; ISm 9:1; IRo 2:1. ὀλίγον καιρὸν ἔχειν Rv 12:12. ἐξαγοράζεσθαι τὸν κ. make the most of the opportunity Col 4:5; Eph 5:16 (s. ἐξαγοράζω 2). On Ro 12:11 v.l. s. δουλεύω 2aβ and b. κατὰ κ. Ro 5:6 is more naturally construed with ἀπέθανεν than with ἀσεβῶν (cp. κατὰ καιρὸν θεριζόμενος reaped in its proper time Job 5:26).—The concept of the appropriate time oft. blends with that of② a defined period for an event. definite, fixed time. Abs. καιροί festal seasons (Ex 23:14, 17; Lev 23:4.—So perh. also beside θυσίαι in the Ins de Sinuri ed. LRobert ’45 no. 42) Gal 4:10 (κ. w. ἡμέρα as Polyaenus 8, 23, 17). τὰς τῶν καιρῶν ἀλλαγὰς καταδιαιρεῖν … ἃ μὲν εἰς ἑορτάς, ἃς δὲ εἰς πένθη to set up periods of fasting and mourning in accord with changes in seasons Dg 4:5.—Not infreq. w. a gen., which indicates the reason why the time is set apart (Pla., Leg. 4, 709c χειμῶνος καιρός; Aesop, Fab. 258 P.=255 H-H./206 Ch. ἀπολογίας κ., also oft. LXX; Philo, Spec. Leg. 1, 191 κ. εὐφροσύνης; Jos., Ant. 18, 74; Tat. 36, 1 κατʼ ἐκεῖνον αὐτὸν … τὸν τοῦ πολέμου κ.; Hippol., Ref. 9, 30, 27 κ. τῆς παρουσίας; Did., Gen. 175, 2 κ. τοῦ ἐξελθεῖν εἰς τὴν γῆν) κ. θερισμοῦ time of harvest Mt 13:30 (JosAs 2:19). κ. τῶν καρπῶν time when the fruit is ripe 21:34; cp. vs. 41. κ. σύκων time when the figs are ripe Mk 11:13 (ParJer 5:31; cp. Horapollo 2, 92 ὁ κ. τῶν ἀμπέλων). κ. μετανοίας time for repentance 2 Cl 8:2. κ. πειρασμοῦ Lk 8:13b. ὁ κ. τῆς ἀναλύσεως the time of death 2 Ti 4:6. κ. ἐπισκοπῆς σου Lk 19:44. κ. διορθώσεως Hb 9:10. κ. ἡλικίας 11:11. κ. τῆς ἡγεμονίας Ποντίου Πιλάτου the time of the procuratorship of P. P. IMg 11. κατὰ τὸν καιρὸν τοῦ μαρτυρίου at the time of martyrdom EpilMosq 2 (cp. Mel., HE 4, 26, 3 ᾧ Σάγαρις καιρῷ ἐμαρτύρησεν). ἐν τῷ ἑαυτοῦ καιρῷ (Num 9:7) 2 Th 2:6. ὁ κ. αὐτῶν the time set for the fulfillment of Gabriel’s words Lk 1:20; cp. Dg 11:5 (s. διαγγέλλω 2). ὁ κ. μου my time=the time of my death Mt 26:18. κ. τοῦ ἰαθῆναι time to be healed 2 Cl 9:7. κ. τοῦ ἄρξασθαι τὸ κρίμα 1 Pt 4:17; cp. the extraordinary ἦλθεν ὁ κ. τῶν νεκρῶν κριθῆναι καὶ δοῦναι = ἵνα κριθῶσιν οἱ νεκροὶ καὶ δῷς Rv 11:18.—Pl. (Num 9:3 κατὰ καιρούς; Tob 14:4 S πάντα συμβήσεται τοῖς καιροῖς αὐτῶν; Heraclit. Sto. 11 p. 18, 18=the periods of time between; Maximus Tyr. 1, 2f πολλοὶ κ.; TestNapht 7:1 δεῖ ταῦτα πληρωθῆναι κατὰ τοὺς καιροὺς αὐτῶν; Ar. 4, 2 κατὰ καιρούς) καιροὶ ἐθνῶν times of the Gentiles (in which they may inflict harm on God’s people or themselves be converted) Lk 21:24.—κατὰ καιρόν at the appropriate time (Arrian, Anab. 4, 5, 1; PSI 433, 4 [261 B.C.]; Just., A I, 19, 4; Mel., HE 4, 26, 3) J 5:4; 1 Cl 56:15 (Job 5:26). Also ἐν καιρῷ (Himerius, Or 13 [Ecl. 14], 3): ἐν καιρῷ αὐτοῦ B 11:6, 8 (Ps 1:3). καιρῷ ἰδίῳ in due time Gal 6:9. Pl. καιροῖς ἰδίοις at the right time 1 Ti 2:6; 6:15; Tit 1:3; cp. 1 Cl 20:4 (Just., D. 131, 4 πρὸ τῶν ἰδίων κ.).—κατὰ τὸν ἴδιον καιρόν vs. 10.—πεπλήρωται ὁ κ. the time (determined by God) is fulfilled Mk 1:15. Pl. (cp. Ps 103:19) ὁρίσας προστεταγμένους καιρούς he (God) has determined allotted times (MDibelius, SBHeidAk ’38/39, 2. Abh. p. 6f, ‘seasons’; cp. 1QM 10, 12–15; FMussner, Einige Parallelen [Qumran and Areopagus speech], BZ 1, ’57, 125–30) Ac 17:26; cp. κατὰ καιροὺς τεταγμένους 1 Cl 40:1; ὡρισμένοις καιροῖς καὶ ὥραις vs. 2; τοῖς προστεταγμένοις κ. vs. 4.③ a period characterized by some aspect of special crisis, timeⓐ gener.: the present (time) Ro 13:11; 12:11 v.l. ὁ καιρός (i.e. the crisis involving Christians) ἀπαιτεῖ σε the times call upon you IPol 2:3 (Diod S 17, 27, 2 ὑπὸ τῶν καιρῶν προεκλήθησαν=they were called out by the [critical circumstances of the] times). Also ὁ νῦν κ. (PSI 402, 7 [III B.C.] ἐν τῷ νῦν καιρῷ) Ro 3:26; 8:18; 11:5; 2 Cor 8:14; B 4:1. κ. ὁ νῦν τῆς ἀνομίας the present godless time 18:2 (s. also b below). ὁ κ. ὁ ἐνεστηκώς (Polyb. 1, 60, 9; Jos., Ant. 16, 162) Hb 9:9; ἐν ἐκείνῳ τῷ κ. at that time, then (Gen 21:22; Is 38:1; τῷ κ. ἐκείνῳ TestSol D 8, 2) Mt 11:25; 12:1; 14:1; cp. Eph 2:12. Also κατʼ ἐκεῖνον τὸν κ. (Jos., Ant. 1, 171, Vi. 49; GJs 10:2.—Diod S 2, 27, 1 and Vi. Aesopi G 81 P. κατʼ ἐκείνους τοὺς καιρούς=at that time. Cp. κατʼ ἐκεῖνο καιροῦ Hippol., Ref. 9, 12, 10.) Ac 12:1; 19:23. ἔτι κατὰ καιρὸν ὑπὲρ ἀσεβῶν for those who at that time were still godless Ro 5:6, though κατὰ κ. here prob.=at the right time, as in mng. 1b above (s. B-D-F §255, 3). τῷ τότε τῆς ἀδικίας καιρῷ … τὸν νῦν τῆς δικαιοσύνης Dg 9:1; cp. 9:2. Of the future κατὰ τ. καιρὸν τοῦτον at this time Ro 9:9 (Gen 18:10, 14). Cp. EpilMosq 2 in 2 above. ἐν αὐτῷ τῷ κ. just at that time (2 Esdr 5:3) Lk 13:1. W. attraction of the relative ἐν ᾧ κ. at that time, then Ac 7:20. κατὰ τὸν καιρὸν ὸ̔ν καὶ πέρυσι at the same time as in the year preceding Hv 2, 1, 1.ⓑ One of the chief terms relating to the endtime: ὁ καιρός the time of crisis, the last times (FBusch, Z. Verständnis d. synopt. Eschatol. Mk 13 neu untersucht ’38; GDelling, D. Zeitverständn. des NTs ’40; WMichaelis, D. Herr verzieht nicht d. Verheissung ’42; WKümmel, Verheissung. u. Erfüllung ’45,3 ’56; OCullmann, Christus u. d. Zeit ’46 [tr. FFilson, Christ and Time ’50, 39–45; 79; 121]) ὁ κ. ἤγγικεν Lk 21:8. ὁ κ. ἐγγύς Rv 1:3; 22:10. οὐκ οἴδατε πότε ὁ καιρός ἐστιν Mk 13:33. Cp. Ro 13:11 (s. 3a above) if it is to be interpreted as eschatological (cp. Plut., Mor. 549f). πρὸ καιροῦ before the endtime and the judgment Mt 8:29; 1 Cor 4:5. ἐν καιρῷ 1 Pt 5:6. Also ἐν καιρῷ ἐσχάτῳ 1:5; D 16:2. Pl. πλήρωμα τῶν καιρῶν Eph 1:10. ἐπηρώτων … περὶ τῶν καιρῶν, εἰ ἤδη συντέλειά ἐστιν Hv 3, 8, 9. τὰ σημεῖα τ. καιρῶν the signs of the (Messianic) times Mt 16:3. τοὺς καιροὺς καταμάνθανε learn to understand the times IPol 3:2 (s. WBauer, Hdb. Suppl. vol. ad loc.) The Messianic times described as καιροὶ ἀναψύξεως Ac 3:20.—ἔσχατοι καιροί (or ὕστεροι καιροί 1 Ti 4:1) come before the ἔσχατος κ. IEph 11:1 (cp. ἐπʼ ἐσχάτων κ. AcPl Ha 8, 26 [restoration is certain=Ox 1601, 40/BMM recto 34]); χρόνοι ἢ καιροί times and seasons (cp. Iren. 1, 17, 2 [Harv. I 168, 9] and καιρῶν κατὰ χρόνους ἀλλαγή Theoph. Ant. 1, 6 [p. 70, 1]; Artem. 4, 2 p. 203, 25f the χρόνος is divided into καιροὶ καὶ ὧραι), which must be completed before the final consummation Ac 1:7 (Straton of Lamps. in FWehrli, Die Schule des Aristoteles, V Fgm. 10, 32f κατὰ τοὺς καιροὺς καὶ τοὺς χρόνους; quoted in JBarr, Biblical Words for Time, ’62, 33; see also Diog. L. 5, 64); cp. 1 Th 5:1. συντέμνειν τοὺς καιρούς shorten the (last) times B 4:3. Sim. in sg. ὁ καιρὸς συνεσταλμένος ἐστίν 1 Cor 7:29.—The expr. καιρὸν καὶ καιροὺς κ. ἥμισυ καιροῦ also belongs to the eschatol. vocab.; it means the apocalyptic time of 1 + 2 + ½ = 3½ years, during which acc. to Da 12:7 (cp. 7:25) a tyrranical enemy of God and God’s people is to reign on earth Rv 12:14 (in imagery of a serpentine monster, δράκων)—ὁ κ. οὗτος the present age (cp. αἰών 2a) Mk 10:30; Lk 12:56; 18:30. Also ὁ νῦν κ. B 4:1. As ruled by the devil: ὁ ἄνομος κ. 4:9. καταργεῖν τὸν κ. τοῦ ἀνόμου destroy the age of the lawless one 15:5. The soul seeks και[ρο]ῦ χρόνου αἰ̣ῶ̣νος ἀνάπαυσιν ἐ̣[ν] σιγῇ peace in silence, at the time of the aeon crisis GMary 463, 1.—On Dg 12:9 s. the editions of vGebh.-Harnack and Bihlmeyer.—JMánek, NTS 6, ’59, 45–51; JBarr, Biblical Words for Time, ’62.—B. 954. Schmidt, Syn. II 54–72. DELG. M-M. EDNT. TW. Sv. -
2 ἐπί
ἐπί, bei, als adv. ohne Casus bei den Epikern oft, daran, dabei, wo es in der Regel als tmesis gefaßt werden kann; ἐν δ' ἄλοχοι πολιαί τ' ἐπὶ μάτερες Soph. O. R. 182; so bes. ἐπὶ δέ in Aufzählungen, Her. 7, 65. 75. 8, 67; von den Sp. bes. Arr. 5, 5, 1 u. öfter. – Gew. Präposition mit dem gen., dat. u. acc., auf, bei (vgl. ὀπίσω u. ä.).
I. Mit dem gen. – 1) vom Orte, u. zwar – a) eine Ruhe, ein Verweilen ausdrückend, auf, von Hom. an überall; ἐπὶ νηῶν Il. 8, 528; ἐπὶ νεώς Soph. Phil. 512; καϑέζετ' ἐπὶ ϑρόνου Il. 1, 536; λέξασϑαι ἐπὶ πύργων 8, 519; ἐπ' ἀγροῦ Od. 1, 185; στῆναι ἐπὶ πύργου, ἀκτάων u. ä., Il. 16, 700. 20, 15; κεῖσϑαι ἐπὶ χϑονός 20, 345; ἐφ' ἵππων χάζεσϑαι, φεύγειν u. ä., auf dem Wagen, 3, 255. 24, 356, wie ἐπ' ὀχέων 8, 455; so Folgde; ἔβαν οἱ μὲν ἐφ' ἵππων, οἱ δ' ἐπὶ νεῶν Aesch. Pers. 18; ἐπὶ πώλου βεβῶσα, ἐπ' ἀπήνης ἐμβεβῶσα, Soph. O. C. 313 O. R. 802; ἐφ' ἵππων παρῆσαν, zu Roß, Her. 3, 86. 9, 44, Thuc. u. Folgde; βαδίζειν ἐπὶ δυοῖν σκελοῖν, πορεύεσϑαι ἐφ' ἑνὸς σκέλους, Plat. Conv. 190 d; διαβαίνειν ἐπὶ γεφύρας Xen. An. 2, 4, 13; ἐφ' ἧς νήσου ναίει, ἐπ'. ὀρέων, Soph. Phil. 609 O. R. 1106; oft ἐπὶ ξένης (s. z. B. ἀλάομαι), auch Sp., ἐπὶ τῆς γῆς Pol. 1, 37, 8; ἐπὶ τοῦ προαστείου, in der Vorstadt, Thuc. 2, 34, wie ἐπ' ἀλλοτρίας πόλεως Eur. Andr. 137; ἐπὶ τῆς πατρίδος Luc. enc. patr. 9; a. Sp. oft; aber nicht so bei geographischen Eigennamen, vgl. d; ἐπ' ὤμων φέρειν Od, 10, 170, wie λαβεῖν Anacr. 12, 8; λαβὼν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς φέρε Ar. Plut. 1198; vgl. Her. 2, 35; σῆμ' ἐπ' ἀσπίδος ἔχει Aesch. Spt. 369, u. oft in diesem Stücke, wie Pind. P. 8, 46; ὀπτᾶσϑαι ἐπὶ τῶν ἀνϑράκων Ar. Ath. III, 86 f; ἐπὶ ξυροῦ ἀκμῆς, ἐπ' ἄκρων, s. ἀκμή, ἄκρος, wie ἐπὶ τῆς γῆς βεβηκότες unter βαίνω, ἐπ' ἀγκύρας ἀποσαλεύω unter ἄγκυρα, vgl. ἐπ' ἀγκυρέων ὥρμεον Her. 7, 88; ἐπὶ κλίνης φερόμενος Andoc. 1, 61; ἐπὶ προςπόλου μιᾶς χωρεῖν, darauf gestützt, Soph. O. C. 780. Aus στὰς ἐπὶ τομίων κάπρου ὄμνυσιν, Dem. 23. 68 (vgl. D. Hal. 5. 1). erklärt sich ἐπὶ τῶν σφαγίων ὅρκους διδόναι Pol. 4, 77, 1; oft bei D. Hal.; auch ἐφ' ἱερῶν τελείων ἑστιᾶσϑαι, Luc. Philops. 21. – An ἐπὶ τοῦ στρατοπέδου εἶναι, im Lager sein, Plut. Rom. 16, u. ä. reihen sich : ἐπ' οἰκήματος καϑῆσϑαι, Hure in einem Bordell sein, Plat. Charm. 163 b; Aesch. 1, 74; ἐπ' ἰατρείου ib. 40; ἐπὶ τῶν ἐργαστηρίων καϑίζειν Isocr. 7, 15. – b) dabei, inder Nähe; ἐπὶ τῶν πηγῶν πλυνοὶ ἔασι Il. 22, 152, oft bei Thuc. ἐπὶ Θρᾴκης, an der thracischen Gränze, z. B. 5, 34, nicht ἐν Θρᾴκῃ, wie auch Her. 7, 6 αἱ ἐπὶ Λήμνου ἐπικείμεναι νῆσοι u. Soph. Ant. 1128 ch. ἐπὶ νόσου πόλις ἔχεται erklärt werden kann; aber für τὴν πόλιν οἰκοῦντες ἐπὶ τοῦ Ἰσϑμοῠ Thuc. 1, 13 steht ἐπὶ τῷ Ἰ 1, 56; μένειν ἐπὶ Θρᾴκης Xen. An. 7, 6, 25; vgl. 2, 5, 18; ἑστεῶτες ἐπὶ τῶν ϑυρέων Her. 5, 92, 3; οἱ ἐπὶ τῶν οἰκημάτων καϑήμενοι Aesch. 1, 74; ἡ ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ μάχη Dem. 18, 216; oft Pol. αἱ ἐφ' Ἑλλησπόντου πόλεις, am H., 18, 27, 8; στρατοπεδεύεσϑαι ἐπί τινος 1, 73, 6; μένειν ἐπὶ τούτων τῶν τόπων 21, 8, 13; ἐπὶ τῆς οἰκίας, zu Hause, 14, 7, 1; während αἱ ἐπὶ τῆς Ἀσίας πόλεις oft = ἐν τῇ Ἀσίᾳ, vgl. οἱ ἐπὶ τῆς Ἀσίας κατοικοῠντες Isocr. 12, 103; übtr., ἔμενεν ἐπὶ τῆς ὀργῆς, ὑπάρχειν ἐπὶ τῆς γνώμης, dabei bleiben, Pol. 3, 9, 7. 5, 76, 6, wie Dem. 4, 6 ἐπὶ γνώμης γίγνεσϑαι u. μένειν ἐπὶ τούτων, ἃ κατέστραπται 4, 9; ἐπὶ τῆς ἀρχῆς μένειν, im Amte bleiben, Xen. Ag. 1, 37. – c) in Gegenwart, vor, bes. ἐπὶ μαρτύρων, vor Zeugen, Antiph. II γ 10; Is. 7, 29; Xen. Hell. 6, 5, 38 u. Folgende, oft N.T., ἐπ' ἐγγυητῶν Xen. Vectig. 3, 14; ἐπωμόσαντο ἐπὶ τῶν στρατηγῶν Dem. 18, 173; ἐπὶ δυοῖν κλητήρων καλεῖσϑαι Plat. Legg. VIII, 846 b; ähnlich γράψομαί σε παρανόμων ἐπὶ Ῥαδαμάνϑυος Luc. Catapl. 18; κατηγορεῖν ἐπὶ τοῦ βασιλέως D. S. 16, 93. Daher ἐπ' ἐκκλησίας, in einer Versammlung, Thuc. 8, 81, wie Po lyaen. 5, 3, 2. Hierher kann man rechnen: ἐπ' ὀμμάτων εἰςορᾶν τινα, vor Augen, Eur. Suppl. 1154; – ἐφ' ἑαυτῶν, für sich allein, von Her. an nicht selten, wie schon Hom. σιγῇ ἐφ' ὑμείων Il. 7, 195; ἐν στέγῃ ἐρήμῃ ἐφ' ἑωυτῶν κεῖσϑαι Her. 2, 2; αὐτοὶ ἐφ' ἑαυτῶν ἐχώρουν Xen. An. 2, 4, 10; ἐφ' ἑαυτῶν πλεῖν Thuc. 8, 8; σκοπεῖν 6, 40; αὐτὴ ἐφ' ἑαυτῆς, an und für sich. Plat. Conv. 180 e; αὐτὸν ἐφ' ἑαυτοῠ διεξιέναι Soph. 217 c; Ggstz ist κατὰ τωὐτό, Her. 1, 142; vgl. übrigens unten 21 b). Auch οὐδεὶς ἐπ' ἀνϑρώπων, keiner unter den Menschen, Soph. Ant. 784, gehört wohl hierher; vgl. οἱ δ' ἐπ' ᾐϑέων λεκτοί O. R. 18. – d) Bewegung wohin, das Streben andeutend, dort zur Ruhe zu kommen; τὴν μὲν καϑεῖσεν ἐπὶ ϑρόνου Il. 18, 389; κατέϑηκεν ἐπὶ χϑονός 3, 293; vgl. λέπαδν' ἐπ' αὐχένων τίϑησι Aesch. Pers. 187; ἐπὶ τῆς γῆς καταπίπτειν Xen. Cyr. 4, 5, 54; ἐφ' ἵππων βάντες Il. 18, 551, ἀναβάντες Xen. Cyr. 3, 3, 27; περάαν νήσων ἐπὶ τηλεδαπάων Il. 21, 454; κύματ' ἐπ' ήϊόνος κλύζεσκον 23, 61; προτρέποντο μελαινάων ἐπὶ νηῶν 5, 700; γεγωνεῖν ἐπὶ Αἴαντος κλισίης, bis zu dem Zelt hin, 8, 224. Von Her. an bei den Geschichtsschreibern bes. ἀποπλεῖν ἐπὶ Αἰγύπτου, ἐτράποντο ἐπ' Ἀϑηναίων, 1, 1. 5, 73. 5, 57; Xen. Hell. 1, 2, 11 Cyr. 6, 1, 25 An. 3, 1, 3; Aesch. Prom. 661 ἐπὶ Δωδώνης ϑεοπρόπους ἴαλλεν; Eur. El. 1343 στεῖχ' ἐπ' Ἀϑηνῶν; ἐπ' οἴκου ἀπελαύνειν, ἀποκομισϑῆναι, Her. 2, 121, 4; Thuc. 4, 99 u. oft Pol. – So ὁδὸς ἡ ἐπὶ Καρίας φέρουσα Her. 7, 31; ἡ ἐπὶ Βαβυλῶνος ὁδός Xen. Cyr. 5, 2, 37; προῆγε τὴν ἐφ' Ἡραίας Pol. 2, 54, 12; στέλλεσϑαι τὴν ἐπὶ Ἑλλάδος Luc. Nigr. 3. Dah. τείχεα τὰ ἐπὶ Θρᾴκης, die dorthin liegen, Her. 6, 33, wie κόλπος ἐπὶ Παγασέων φέρων 4, 193. Vgl. noch Thuc. 2, 90 ἔπλεον ἐπὶ τὴν ἑαυτῶν γῆν ἔσω ἐπὶ τοῦ κόλπου. – 2) übertr., begleitende u. veranlassende Umstände ausdrückend; – a) sagen, ἐπὶ τοῦ καλοῦ παιδός, d. i. bei dem Knaben, in Ansehung desselben, Plat. Charm. 155 d, vgl. Legg. VII, 793 e Rep. V, 475 a, wo ἐπ' ἐμοῦ λέγειν = an meinem Beispiel; bes. bei grammatischen Ausdrücken, z. B. τὸ τακερὸν ἔταξεν ἐπὶ τοῦ τρυφεροῦ, Ath. IX, 366 b; vgl. Plut. aud. poet. 4. Hieran reihen sich Wendungen des Her., nach Jemandem benannt werden, καλεῖται Γυγάδας, ἐπὶ τοῦ ἀναϑέντος, ἐπωνυμίην, 1, 14. 4, 45; ὄνομα γίγνεταί μοι ἐπί τινος 4, 148; ἐπώνυμος γίγνομαι ἐπί τινος 4, 184; δοκέουσι κληϑῆναι ἐπὶ τοῦδε, διότι 2, 57 u. öfter (anders ἐπ' ὀνόματος τούτου ἦν, ich war darauf eingeschrieben, ich führte ihn, Dem. 39, 211; εἰπεῖν ἐπ' ὅρκου Her. 9, 11. – Aehnlich ἐπί τινος ἐπαίνους ποιεῖσϑαι Dem. 60, 12; ἐπὶ πάντων ὀργίζεσϑαι, bei Allem, über Alles, 21, 183. Bei Veranlassung, bei Gelegenheit, ἐπὶ τῶν ἄλλων ἐτεϑέαντο ϑρασὺν ὄντα Dem. 21, 2, wie ἐπὶ πολλῶν ἰδεῖν 2, 1, dem ἐν τοῖς παροῠσι πράγμασι entspricht; ἐφ' ἑνὸς παριδεῖν, in einem Stücke, Lycurg. 64; öfter σκοπεῖν, ϑεωρεῖν ἐπί τινος, vgl. Xen. Mem. 3, 9, 3; Plat. Theaet. 157 a Rep. III, 406 c; τὰς ἐναντιώσεις ἐπὶ μὲν τῶν λόγων τηροῦντες, ἐπὶ δὲ τῶν ἔργων μὴ καϑορῶντες Isocr. 13, 7; ἀγνοεῖν ἐπί τινος Xen. Mem. 2, 3, 2; ἐπὶ τοῦ βοηϑεῖν τὴν χάριν ἀποδιδόναι Dem. 21, 70; οἱ ἐφ' ἑκάστης μαντείας προφαινόμενοι ϑεοί 21, 54. Stärker ἡ ἐπ' Ἀνταλκίδου εἰρήνη, auf seine Veranlassung, durch seine Vermittelung abgeschlossen, Xen. Hell. 5, 1, 35; vgl. Wolf zu Dem. Lept. 42 u. 83; ἐπ' ἀνϑρώπου 105; αἱ ἐπ' Ἀσδρούβου γενόμεναι ὁμολογίαι Pol. 3, 15, 5; λόγον ἐπέχειν ἐπὶ Ῥωμαίων 18, 35, 3, an 1) c) erinnernd; σωζοίμεϑα ἐπί τινος ἀλογίας Plat. Phil. 14 a. – b) ἐφ' ἑαυτοῦ κεῖσϑαι, οἰκῆσαι, selbstständig, unabhängig, neben αὐτόνομος Thuc. 2, 63; ἐπὶ προστάτου οἰκεῖν Lys. 31, 9, unter dem Schutze; – τὸ ἐφ' ἑαυτῶν προορώμενοι, was sie angeht, ihr Privatinteresse, Thuc. 1, 17. – c) über Etwas gesetzt werden, zur Bezeichnung des Amtes u. Geschäftes, ἐφ' οὗ ἐτάχϑημεν Her. 5, 109; ἐπὶ τοῠ νέκταρος τετάξῃ Luc. D. D. 4, 4; αἱ ἐπὶ τούτων ἐφεστηκυῖαι ἀρχαί Plat. Rep. V, 460 b; ἐπὶ τοῦ ϑεωρικοῦ κατασταϑείς, darüber gesetzt, Dem. 18, 118, im Psephisma; ἐφ' ἧς ἀρχῆς ᾕρησαι Xen. Mem. 3, 3, 2; öfter bei den Rednern u. Sp. οἱ ἐπὶ τῶν πραγμάτων, die mit Staatsgeschäften Beauftragten, Dem. 18, 147; οἱ ἐπὶ τοῦ δανείζειν ὄντες 56, 48; ähnlich ἐπὶ τῆς ἐργασίας ὤν, ἐπὶ τῆς κατηγορίας, ἀπολογίας εἶναι, 33, 4. 59, 115; vgl. πράττειν ταῠτα, ἐφ' ὧν ἐστι νῠν, wobei er jetzt ist, 6, 3; ὁ ἐπὶ τοῦ ὀρύγματος, der Henker, Lycurg. 121 (ἐπὶ τῳ ὀρύγματι Din. 1, 62), wie ὁ ἐπὶ τῶν δεσμῶν Luc. Toz. 29 u. ὁ ἐπὶ τοῦ βασάνου, = βασανιστής, Phryn. 474; ὁ ἐπὶ τῆς φρουρᾶς Plut. Arat. 34; οἱ ἐπὶ τῶν ἔργων D. Sic. 13, 47; ὁ ἐπὶ τῶν ὅπλων (στρατηγός). Oberbefehlshaber der Schwerbewaffneten, Dem. 18, 38. 115; ὁ ἐπὶ τῶν ὁπλιτῶν 116, immer in Dokumenten. Oft Pol. οἱ ἐπὶ τῶν ϑηρίων, Führer der Elephanten, 1, 34, 1; ἐπὶ πάντων καταστήσας 5, 72, 8; ἡγεμόνα ἐπὶ πάσης τῆς γῆς κατέλιπεν αὐτόν 3, 35, 4, vgl. 5, 71, 11; ὁ ἐπὶ τοῦ οἴνου, der Kellermeister, Plut. Pyrrh. 5; ὁ ἐπὶ τοῦ νομίσματος, der Münzmeister, Aem. P. 23; so bei Späteren eine gewöhnliche Umschreibung, ὁ ἐπὶ τῆς σκηνῆς, Schauspieler; οἱ ἐπ' ἀξίας, die in Amt u. Würden, Luc. Nigr. 24. Vgl. II. 3. – d) ἐπὶ καιροῦ νόμους τιϑέναι, nach Erforderniß der jedesmaligen Umstände, Dem. 20, 90, vgl. 23, 105 u. unter 3; ähnl. ἐπ' ἀληϑείας οὐδεμιᾶς εἰρημένα, gegen alle Wahrheit, 18, 17; ἐπὶ τῶν παλαιῶν νόμων, gemäß, Plat. Legg. III, 700 a. – 3) Von der Zeit, die als begleitender Nebenumstand zu betrachten, unter, während; ἐπ' εἰρήνης, im Frieden, Il. 2, 797; ἐπὶ προτέρων ἀνϑρώπων 3, 637; ἐπὶ Κρόνου Hes. O. 111, wie τὰ ἐπὶ Κρόνου καὶ 'Ρέας Plat. Crat. 402 a; ἐπὶ τῶν ἡμετέρων προγόνων Xen. Cyr. 1, 6, 31; bes. bei Geschichtsschreibern Bezeichnung der Regierungszeit, ἐπὶ τούτου τυραννεύοντος, ἐπὶ Δευκαλίωνος βασιλῆος, ἐπὶ Μήδων ἀρχόντων, Her. 1, 15. 56. 134; ἐπὶ Κέκροπος 8, 44; ἐπὶ ἐφόρο υ μὲν ὄντος – ἄρχοντος δέ Xen. Hell. 1, 2, 1, u. so gew. bei Anführung der Archonten; ἐπὶ τῶν τριάκοντα Lys. 13, 2; ἐπ' ἐμεῦ, zu meiner Zeit, im Ggstz von πρότερον, Her. 2, 46, wie ἐπ' ἐμοῠ γάρ, οὐχὶ πάλαι Dem. 3, 2; οἱ ἐφ' ἡμῶν Xen. An. 1, 9, 12 Hell. 3, 4, 16; ἐπὶ τῆς ἐμῆς ζοῆς Her. 1, 38, wie οἱ ἐπὶ τοῠ σοῠ βίου γεγονότες Plat. Phaedr. 242 a; ἐπ' ἐμῆς νεότητος, in meiner Jugend, Ar. Ach. 211; ἐπὶ γήρως Isocr. 5, 12; Pol. 18, 38, 8; ἐπὶ τελευτῆς, im Ggstz von τὴν μὲν ἀρχήν, Isocr. 4, 122; ἐπὶ τοῦ λοιποῦ χρόνου Din. 2, 22; ἐπὶ τῶν καιρῶν, zur rechten Zeit, Aesch. 3, 220; ἐπὶ τοιαύτης ἀκαιρίας, zu solcher Unzeit, 211; ἐπὶ τῶν πράξεων, bei, Xen. Cyr. 1, 6, 25; ἐπ' αὐτοῠ τοῦ κινδύνου Pol. 5, 65, 6; ἐπὶ τῶν δείπνων D. Sic. 4, 3; ἐπ ὶ τῆς τραπέζης, bei Tische, Plut. Alex. 23; ἐπὶ τοῦ ποτηρίου 53, wie ἐπὶ τῆς κύλικος Luc. pisc. 34; Paus. sagt sogar oft ἐπ' Ὀλυμπιάδος, u. Luc. D. Mort. 11, 2 ἐπὶ μιᾶς ἡμέρας; aber ἐφ' ἡμέρης ἑκάστης Her. 5, 117 ist distributiv. – Allgemeiner ἐπὶ πολλῆς ἡσυχίας καὶ ἠρεμίας ὑμῶν, während ihr ganz unthätig waret, Dem. 13, 8; ἐπὶ σχολῆς, in Mußestunden, Aesch. 3, 100; ἐπ' ἀδείας, in Sicherheit, Plut. Sol. 22. – 4) Bei Zahlen distributiv, je, zu, eigtl. das räumliche Nebeneinander andeutend, ἐπὶ τεσσάρων ταξάμενοι τὰς ναῠς Thuc. 2, 90; vgl. Xen. Hell. 1, 6, 29; bes. von der Aufstellung der Soldaten, ἐπὶ τριῶν u. ä., drei Mann hoch, An. 1, 2, 15 u. öfter; ἐπὶ πεντήκοντα ἀσπίδων συνεστραμμένοι Hell. 6, 4, 12; vgl. στρατιὰ παρατεταγμένη οὐκ ἐπ' ὀλίγων ἀσπίδων Thuc. 7, 79, d. i. in ziemlicher Tiefe; τὸ μέτωπον ἐπὶ τριακοσίων, die Fronte betrug 300 Mann, Cyr. 2, 4, 2; ἐφ' ἑνὸς ἦν ἡ κατάβασις An. 5, 2, 6, es konnte nur ein Mann nach dem andern herabsteigen; ähnlich wird ἐπὶ κέρως, ἐπὶ φάλαγγος γενέσϑαι, καϑίστασϑαι, προάγειν gesagt, Cyr. 6, 3, 21. 4, 34 An. 4, 3, 26. 6, 6; auch ὁ τοῖχος ἦν ἐπὶ ὀκτὼ πλίνϑων, acht Ziegel breit, 7, 8, 14. – 5) Meist an 21 sich anschließend, werden ganz adverbial: ἐπ' ἴσας, Soph. El. 1051; οὐδ' ἐπὶ σμικρῶν λόγων, Ai. 1247, auch nicht im Geringsten; ἐπὶ σπουδῆς, = σπουδαίως, Plat. Conv. 192 c; ἀσϑενεῖς τε καὶ ἐπὶ μιᾶς ῥοπῆς, Thuc. 5, 103; ἐπὶ τῆς ἀληϑείας, Dem. 18, 22; Pel. oft; καὶ τοῠ πράγματος, Dem. 21, 72; ἐπί κεφαλαίων εἰπεῖν, 60, 6, D. Hal.; ἐπὶ παραδείγματος ἔσται ὁ λόγος, Aesch. 1, 177; ἐπ' ἐξουσίας, Dem. 9, 61 u. Folgende; ἐπ' ἀδείας, Luc. u. A.
II. Mit dem dat., – 1) vom Orte, wie mit dem gen., – a) die Ruhe ausdrückend, auf; bei Hom. seltener als der gen.; ἕζετ' ἐπὶ ξεστοῖσι λίϑοισι Od. 3, 406; Il. 6, 354; καίειν ἐπὶ βωμῳ 8, 240; vgl. Thuc. 6, 3; ναίουσ' ἐπ' ὄχοις Aesch. Prom. 712; ἐμεῦ ζῶντος καὶ ἐπὶ χϑονὶ δεκρομένοιο Il. 1, 88; Hes. O. 90; ἄριστον ἄνδρα τῶν ἐπὶ χϑονί Soph. Tr. 808; τἀπὶ Τροίᾳ Πέργαμα Phil. 353. 607; δεῖπν' ἐπ' ἐσχάρᾳ πυρὸς ἔϑυον Aesch. Eum. 108; ἐπ' ἀλλήλαισιν ἀμφικείμεναι Soph. O. C. 1616; κείμενος ἐπὶ τῇ πυρᾷ Plat. Rep. X, 614 b; ἔκειντο ἐπ' αὐτῷ Xen. An. 1, 8, 27; ἐπὶ ταῖς οἰκίαις τύρσεις ἐπῆσαν 4, 4, 2; aber δικάζειν δίκας ἐπὶ ταῖς οἰκίαις = im Hause, Ar. Vesp. 801; vgl. ἐπὶ τοῖσι κουρείοισι τῶν καϑημένων Plut. 338 u. ἐπὶ δώμασιν ἕλκειν ζωάν Eur. Phoen. 1534; κληρούχους ἐπὶ τῇ χώρῃ λείπουσι, im Lande, Her. 5, 77; μένειν ἐπὶ τοῖς ὅπλοις, bei den Waffen, im Lager, Xen. Cyr. 7, 2, 8; – ἐπὶ τῇ κεφαλῇ ἔχειν ἄγγος Her. 5, 12; ἐπὶ ταῖς κεφαλαῖς καὶ τοῖς ὠσὶν ἀλωπεκίδας φορεῖν, über Kopf u. Ohren, Xen. An. 7, 4, 4; ἐπ' ὤμοις φέρειν Eur. Phoen. 1139; ἐφ' ἵππῳ, zu Pferde, Xen. Cyr. 5, 2, 1, mit der v. l. ἐφ' ἵππου, s. oben. – Bei, an, ἐπ' ὠκυρόῳ Κελάδοντι μάχοντο Il. 7, 133; ἐπὶ φάτνῃ 5, 271; πάϊς δέ οἱ ἦν ἐπὶ μαζῷ Od. 11, 448; ἐπ' Ἀλφεῷ ἄλσος Pind. Ol. 8, 9; oft in Prosa, bes. bei den Geschichtsschreibern, z. B. ἐπὶ τῷ ποταμῷ Her. 4, 86; ἡ ἐπὶ Λοκροῖς νῆσος Thuc. 2, 32; vgl. Her. 7, 235; ἐπὶ ϑαλάττῃ οἰκεῖν Xen. Cyr. 7, 4, 9; ἐπὶ τοῖς ὅπλοις μένειν Cyr. 7, 2, 8; oft ἐπὶ ταῖς πύλαις, am Hofe, wie an den Pforten, Soph. Ai. 49; ἐπὶ ϑύραις κοιμώμενος, an der Thür, Plat. Conv. 203 d; vgl. ἐπ' αὐτῷ νῦν ἐσμὲν ἤδη Polit. 274 b; ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ, auf dem rechten Flügel, Thuc. 1, 50; Xen. An. 1, 8, 20, oft; ἐπὶ τοῖς ὁρίοις, an, auf der Grenze, 5, 4, 1; ἥλιός ἐστιν ἐπὶ δυσμαῖς, dem Untergang nahe, 7, 3, 34; ἐπὶ τελευτῇ τοῠ βίου γίγνεσϑαι, dem Tode nahe sein, Mem. 1, 5, 2; – ἐπὶ τοῖς δικασταῖς λέγειν, bei, vor den Richtern, Dem. 19, 243, vgl. oben gen. – b) Auch bei Verbis der Bewegung, so daß der Ort, wo man zur Ruhe kommt, angezeigt wird, auf; ἐκ δὲ καὶ αὐτοὶ βαῖνον ἐπὶ ῥηγμῖνι ϑαλάσσης Od. 15, 498; vgl. bes. νῆα ἐπ' ἠπείροιο ἔρυσσαν ὑψοῠ ἐπὶ ψαμάϑοις Il. 1, 486; κατέδησαν ἐπὶ κάπῃσιν, banden an Krippen, 8, 434; πρήνης ἐπὶ γαίῃ κάππεσε 16, 310; πῖπτον ἐπ' ἀλλήλοις Aesch. Pers. 498; εἰ γὰρ ϑανόντι νὺξ ἐπ' ὀφϑαλμοῖς πέσοι Sept. 385; ἐπὶ γᾷ πέσε Soph. Ant. 134; χωρεῖ ἐφ' ἡμῖν El. 1425; ἥκει ἐπὶ ἀνδρὶ τῷδε τελευτή O. C. 1479; δρᾶ νῦν τάδε μηδ' ἐπ' ἄλλοισιν τρέπε Ant. 1094; βλέπειν ἐπί τινι Ai. 338; übertr., ἐπὶ φρεσὶ ϑῆκε, Hom. oft; ἐπὶ οἷ καλέσας, zu sich, Od. 17, 330; – oft auch in feindlicher Beziehung, auf, gegen, ἧκε δ' ἐπ' Ἀργείοισι κακὸν βέλος Il. 1, 382; ἐπὶ Τυδείδῃ ἐτιταίνετο τόξα 5, 97; ἐπ' ἀλλήλοισι φέρον ἄρηα 3, 132; ἰϑύνειν, ἔχειν ἵππους ἐπί τινι, 8, 110. 5, 240. 829; ἐφ' Ἕκτορι ἀκοντίσσαι 16, 358. So ἀνὴρ ἐπ' αὐτῷ τέτακται Aesch. Spt. 429; Ἀτρέως παῖδας ἐπ' Ἀλεξάνδρῳ πέμπει Ag. 61; ἐπ' ἀνδρὶ τοῦτ' ἐμήσατο στύγος Ch. 983; ἐπ' ἐχϑροῖς χεῖρα φονίαν τρέπειν Soph. Ai. 759; vgl. Eur. Rhes. 577. 580; seltener in Prosa, wie συνιστάναι τινὰ ἐπί τινι, gegen Jem. aufwiegeln, Her. 6, 74; συνομνύναι ἐπί τινι 7, 235; ἐπὶ τοῖς πλήϑεσιν ἰδίᾳ δυνάμει κεκτῆσϑαι Dem. 23, 124, wie ἐφ' ἡμῖν ὄντα 137; bes. von feindlicher Gesinnung (s. unten 5). – c) Das räumliche Nebeneinander drückt auch eine Fülle aus, ὄγχνη ἐπ' ὄγχνῃ γηράσκει, μῆλον δ' ἐπὶ μήλῳ Od. 7, 120, Birne an Birne, wie μεῖζον δ' ἐπὶ κέρδεϊ κέρδος ἔσσεται Hes. O. 642; ἐσλὰ ἐπ' ἐσλοῖς δόμεν Pind. Ol. 9, 84; ἄτην ἑτέραν ἐπάγειν ἐπ' ἄτῃ Aesch. Ch. 398; πήματ' ἐπὶ πήι μασι πίπτοντα Soph. Ant. 950; φόνος ἐπὶ φόνῳ, Mord auf Mord, Eur. I. T. 197; μυρία ἐπὶ μυρίοις ἔϑνη Plat. Legg. I, 638 e; woran sich das äußere Hinzukommen reiht, ἄλλα τε πόλλ' ἐπὶ τῇσι, zu, außer diesen, Il. 9, 639, vgl. οὐ γάρ τι στυγερῇ ἐπὶ γαστέρι κύντερον ἄλλο Od. 7, 216, wie ἄλλοισι δ' ἐπ' ἄλλοι μεγάλοι Pind. Ol. 1, 113; ἐπὶ τῷδε ἀνέστη, zu, nach ihm, Il. 7, 163; τἀπὶ τούτοις Aesch. Ag. 246; κἀπὶ τοῖςδε τὴν χάριν πρόςϑες Soph. Tr. 1242; ἐπὶ Μόσχῳ Δεξίϑεος εἰςῆλϑε Ar. Ach. 13; in Prosa, ὑποσχόμενος ἀδελφὴν ἑαυτοῦ δώσειν καὶ χρήματα ἐπ' αὐτῇ Thuc. 2, 101; öfter bei Xen., z. B. Hell. 6, 5, 38, Sp., wie Arr. An. 1, 14, 2, bes. bei Aufzählungen; ἐπὶ τούτῳ, außerdem, Her. u. A.; τἀπὶ τούτοις, das Weitere, Her. 9, 78; ἐπὶ πᾶσι, zuletzt, endlich, Sp.; – ἐπί τινι εἶναι, hinter Einem, bei Aufstellungen, Xen. Cyr. 6, 3, 24, oft; οἱ ἐπὶ πᾶσιν, das letzte Glied, ib. 25; – ἐπὶ τῷδε ἠγόρευε, nach diesem, Eur. Or. 898; Xen. An. 3, 2, 4. – Auch in Zahlenverbindungen, πέμπτος ἐπὶ εἴκοσι Pind. N. 6, 60; τρίτος ἐπὶ δέκα Aesch. Ag. 1587; bes. bei Sp., wie Plut., auch bei Cardinalzahlen, τριακόσι οι ἐπὶ χιλίοις Popl. 9. – Aehnlich ist γαμεῖν ἄλλην γυναῖκα ἐπὶ ϑυγατρὶ ἀμήτορι Her. 4, 154 u. das in späterer Prosa häufige ζῆν ἐπὶ παισίν u. τελευτᾶν, bei Kindern, d. i. Kinder habend, mit Hinterlassung von Kindern; vgl. Hdn. 4, 2, 1. 3, 15, 7; Alciphr. 1, 3; vgl. παλλακὴν ἐπ' ἐλευϑέροις παισὶν ἔχειν Dem. 23, 53. – d) übh. begleitende Umstände; εἰ δὴ καὶ ταχὺς ἔσκε ϑέειν ἐπὶ εἴδεϊ τῷδε, bei dieser Gestalt, Od. 17, 308, wie οὐκ ἄρα σοίγ' ἐπὶ εἴδεϊ καὶ φρένες ἦσαν 17, 454; vgl. Il. 13, 485; dem ἐν entsprechend, ἐνὶ πτολέμῳ ἠδ' ἀλλοίῳ ἐπὶ ἔργῳ 4, 258; καιρὸς ἐπὶ πᾶσιν ἄριστος, bei Allem, Hes. O. 692. In anderen Nebenbeziehungen, βοῦς ἐπὶ Πατρόκλῳ πέφνεν, ihm zu Ehren, Il. 23, 776, wie ἀεϑλεύειν, ἄεϑλα κατατιϑέναι ἐπί τινι, ib. 274 Od. 24, 91; vgl. Soph. Ai. 1319; ὁ λίϑινος λέων ἕστηκεν ἐπὶ Λεωνίδῃ, zu Ehren des L., auf seinem Grabe, Her. 7, 225; dah. (ἔπαινον) λέγειν ἐπί τινι, bei einem (Todten) sprechen, ihm eine Lobrede halten, Thuc. 2, 34; Plat. Menex. 234 b; ἐρῶν ἐπὶ τοῖς τετελευτηκόσι Dem. 18, 285. 20, 141; Lys. 2, 1; μονομαχίας ἐπὶ τῷ πατρὶ ποιεῖν, dem Vater zu Ehren, Pol. 32, 14, 5; κείρεσϑαι χαίτας ἐπ' Ἀδώνιδι, um den Adonis, Bion 1, 81, s. unten 4). – Vgl. ἐπὶ τῷ τεϑυμένῳ τόδε μέλος Aesch. Eum. 325; πάρεστι δ' εἰπεῖν ἐπ' ἀϑλίοισιν geht in die Bedeutung von περί über, Sept. 905; λέξωμεν ἐπ' Ἀργείοις εὐχὰς ἀγαϑάς, Wünsche für die Arg., Suppl. 625, wie ταῦτ' ἐφ' ἡμῖν Φοῖβος εἰρηκὼς κυρεῖ Soph. O. C. 415, in Beziehung auf uns; vgl. κἀπὶ τῷ λέγει τάδε Ai. 784; τἀπὶ σοὶ κακά, dein Unglück, Phil. 795; vgl. noch ϑερμὴν ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις, für, Ant. 88; ἐπὶ τοῖς φϑίμένοις ἀμελεῖν, in Beziehung auf die Todten, an den Todten, El. 237; – ἐπὶ τῇ κύλικι ᾄδειν, beim Becher singen, Plat. Conv. 214 b (wofür Luc. Philops. 34 ἐπὶ τῆς κύλικος φιλοσοφεῖν sagt, s. oben); ἐπ' οἴνοις, Phereer. Ath. VIII, 364 c. – So ἐπὶ τῷ παρόντι, bei der gegenwärtigen Gelegenheit, Thuc. 2, 36; ἐπὶ πᾶσι παρεῖναι, bei jeder Gel., Xen. Cyr. 4, 5, 44; – nur p. ἐπὶ δακρύοις, unter Thränen, Eur. I. A. 1184 u. öfter; ἐπ' ἀσφάκτοις μήλοις, ohne geopfert zu haben, Ion 235. – 2) Von der Zeit; ἐπὶ νυκτί, ἐπ' ἤματι, bei Nacht, an dem Tage, Il. 8, 529. 10, 48, wie Od. 2, 284, an einem Tage; ἐφ' ἡμέρῃ ἠδ' ἐπὶ νυκτί Hes. O. 102; αἰὲν ἐπ' ἤματι, Tag für Tag, Soph. O. C. 694 ch., wofür Her. ἐπ' ἡμέρῃ ἑκάστῃ sagt; ἐπὶ τῷ δείπνῳ, beim Mahle, Xen. Cyr. 1, 3, 12; ähnl. ἐπὶ τῷ σίτῳ πίνειν 6, 2, 7 (vgl. Mem. 3, 14, 2 ἐσϑίειν ἐπὶ τῷ σίτῳ ὄψον, zum Brote); oft bei Sp., wie Plut. ἐπὶ χρόνῳ, ἐπὶ ὥρᾳ. – Auch nach, an 1 c erinnernd, ἐπ' ἐξειργασμένοις, nach der That, Aesch. Pers. 517, wie ἥκειν ἐπ' ἐξ. Her. 4, 164. – 31 In ὅς μ' ἐπὶ βουσὶν εἷσε Od. 20, 209, βουσὶν ἐπ' ἀλλοτρίῃσι καϑήμενος ib. 221 ist die ursprüngliche örtliche Bdtg, bei den Ochsen, verbunden mit dem dieselben Hüten; vgl. οὖρον κατέλειπον ἐπὶ κτεάτεσσιν ἐμοῖσιν 15, 89; ποιμαίνειν ἐπ' ὄεσσι Il. 6, 25. 4, 106; u. so wird – a) ἐπί c. dat. wie I. 2 c von Amt und Geschäft gebraucht; ἐπὶ σκηπτουχίᾳ ταχϑείς Aesch. Pers. 289; ἐπὶ δμωῇσι σημαίνειν, den Befehl über die Mägde haben, Od. 22, 427; ὁ ἐπὶ ταῖς μηχαναῖς, ἐπὶ ταῖς ἄρκυσι, Xen. Cyr. 6, 3, 28. 2, 4, 25; ἄρχων ἐπὶ τούτοις ἦν 5, 3, 56; ναύαρχος ἐπὶ ταῖς ναυσίν An. 1, 4, 2; καταλιπὼν ἐπὶ ταῖς ναυσὶν Ἀντίοχον Hell. 1, 5, 11; οἱ ἐπὶ τούτοις ὄντες, die dazu beordert waren, An. 4, 1, 13; οἱ ἐπὶ τοῖς καμήλοις ἄνδρες Cyr. 6, 3, 33; ἐπὶ τῷ ϑεωρικῳ τεταγμένος Dem. 18, 55 im Gesetz; οἱ ἐπὶ τοῖς μακροῖς πλοίοις 58, 55; οἱ ἐπὶ τοῖς πράγμασιν ὄντες, die Staatsmänner, 9, 2; Sp. sagen μάντεις ἐπ' ὄρνισι. – b) ἐπί τινι εἶναι, in Jemandes Gewalt stehen; ἄρχει τις αὐτῶν ἢ 'πὶ τῷ πλήϑει λόγος; hat das Volk zu sprechen? Soph. O. C. 66; τὰ δ' οὐκ ἐπ' ἀνδράσι κεῖται, steht nicht in ihrer Macht, Pind. P. 8, 76; so ἐπί τινι εἶναι, γίγνεσϑαι, Her. 7, 52; εἰμὶ ἐπὶ τῷ βουλομένῳ Plat. Gorg. 508 c; Xen. Cyr. 4, 2, 13. 4, 5, 15; τὰ μὲν ἐπ' ἐμοί 5, 4, 11; ἐπὶ μάντεσιν ἦν, es stand bei den Sehern, 1, 6, 2; τό γε ἐπ' ἐκείνῳ εἶναι An. 6, 4, 23; Hell. 3, 5, 9; ἐπὶ Τημένῳ ἐσώϑη ποτ' ἄν, wenn es auf den T. angekommen wäre, Plat. Legg. III, 692 b; μὴ ἐπὶ τούτοις ἐξερημῶσαι τὸν οἶκον Is. 7, 33; ἐφ' ὑμῖν ποιήσαντες, die es in eure Gewalt gaben, Dem. 18, 215; ἐπὶ τῇ τῶν λεγόντων δυνάμει τὸ πρᾶγμα κατ αστῆσαι, es solle nicht die ganze Verhandlung der Macht der Redner anheimgestellt sein, 22, 11; ἐπί τινι ποιεῖσϑαι Plut. Sert. 6; τίϑεσϑαι Aristid. 24; τὰ μὲν τότ' ἦν ἐπὶ τοῖς τότ' ἤϑεσι, hing davon ab, Dem. 20, 114; – auch ἐπὶ τοῖς ϑεοῖς ἐστιν – ὥστε καὶ διδόναι Plat. Alc. II, 148 c. – Dah. δίαιται ἐγένοντο ἐπὶ τοῖς νόμοις, unter Herrschaft der Gesetze, den Gesetzen gemäß, Dem. 24, 56; ἐπὶ πᾶσι δικαίοις, ganz dem Rechte gemäß, 20, 88; Aesch. 3, 170. – 4) Der Grund, die Veranlassung, wegen, um, aus; γελᾶν ἐπί τινι, über Einen lachen (wo man dabei steht u. das Lachen als ein äußeres Zusammentreffen erscheint), Il. 2, 170 Od. 20, 358; μογεῖν ἐπί τινι, sich um Etwas abmühen, Il. 1, 162; ἐπὶ σοὶ μάλα πόλλ' ἔπαϑον, um deinetwillen erduldet' ich viel, 9, 492; αἰκίζει τοιοῖςδ' ἐπ' αἰτιάμασιν, um solcher Beschuldigungen willen, Aesch. Prom. 255; δυςφορεῖν, κομπάζειν, Sept. 762 Ag. 1373; γελᾶν Eum. 130; ἐπ' εὐνοίᾳ, um des Wohlwollens willen, Sept. 998, wie öfter bei Sp.; Lys. 22, 11; Dem. 18, 273; γέ λωτα γενέσϑαι ἐπὶ τῇ παῤῥησίᾳ αὐτοῦ Plat. Conv. 222 c; ἐπαινεῖν ἐπί τινι Isocr. 15, 121; ἐπὶ συμφοραῖς οὐδεμίαν ἡμέραν ἀδακρυτὶ διάγομεν 14, 47; ἐφ' αἵματι φεύγειν, um einer Blutschuld, eines Mordes willen in die Verbannung gehen, Dem. Md. 105; δεϑεὶς ἐπὶ χρήμασιν 24, 168; vgl. 132; ζημιοῦσϑαι ἐπὶ τῇ ὠνῇ 24, 122; δόξαν ἔχειν ἐπ' ἀνδρίᾳ Dem. 11, 10, wie ἡ ἐπὶ τοῖς ἔργοις δόξα 3, 24; ἀδοξία ἡ ἐπὶ τοῖς πεπραγμένοις 1, 11; ἀγανακτεῖν, δακρύειν, σεμνύνεσϑαι, φιλοτιμεῖσϑαι, στεφανοῦσϑαι, Lycurg. 25. 41. 98. 139; ἐφ' ᾗ (ἀπολογίᾳ) δικαίως ἂν ἀποϑάνοιεν 63; ϑαυμάζειν, φιλεῖσϑαι u. ä.; πρᾴως, χαλεπῶς φέρειν, s. die einzelnen Verba; ἐπὶ τοῖς ἠγγελμένοις οἱ Ἀϑηναῖοι ναῦς ἐπλήρουν, auf diese Nachricht, Thuc. 8, 97; ἔγνωσαν οὐκ ἐπὶ τῷ βελτίονι λόγῳ ἀποπεμπόμενοι, daß sie nicht aus dem bessern Grunde weggeschickt worden, 1, 102; – ἐπὶ γογγυλίσι διαβιῶναι, von Rüben leben, Ath. X, 419 a. – Diesem zunächst steht – 5) die Angabe des Zweckes; ἐπ' ἀρωγῇ, um Hülfe zu leisten, Il. 23, 574, vgl. 4, 470 Od. 16, 19. 18, 414; ἐφ' οἷς ἐλήλυϑας Soph. Phil. 50, vgl. O. C. 146; ἐπὶ τῷ λέγει τάδε; Ai. 784; ἐπὶ ϑανάτῳ, ἐπὶ φίλτροις φάρμακα δοῦναι, um Jem. zu tödten, oder ihm Liebe einzuflößen, Antiph. 1, 9; ἐπ' ὠφελείᾳ ἐψεύδετο 5, 37; ἐπὶ τῇ δήμου καταλύσει, um die Volksherrschaft zu stützen, 1, 36; ἐπ' ἀγαϑῷ Κύρου, zum Vortheil des Kyrus, Xen. Cyr. 7, 4, 3, wie ἐπὶ τῷ ἐκείνου κακῷ 4, 6, 6; ἡ γενομένη ἐπὶ τῷ Μήδῳ συμμαχία, um den Krieg gegen die Meder zu führen, Thuc. 1, 102; ἐπί σφισιν ἔχοντες, indem sie es auf sie anlegten, Her. 6, 49; vgl. Soph. Ant. 974; νῆες ἐφ' ἡμῖν τετάχαται, gegen uns, um uns zu unterwerfen, Thuc. 3, 13, wie οἱ στρατηγοὶ οἱ ἐπὶ σφίσι τεταγμένοι 2, 70; νόμους ἐπὶ τοῖς ἀδικοῦσι ἀνεγράψατε, um der Unrechtthuenden willen, um sie zu strafen, Dem. 24, 5; ähnlich ἐπ' ἀνδρὶ νόμον ϑεῖναι, ἐπὶ πᾶσιν Ἀϑηναίοις Andoc. 1, 87; vgl. Plat. Gorg. 488 d; πάντες γίγνονται ἐπὶ τῷ εὖ καὶ κακῶς πράττειν, das ist ihre Bestimmung, Andoc. 2, 5; ἐπὶ τῷ ὑβρίζεσϑαι, um gemißhandelt zu werden, Thuc. 1, 38; auch ἐπὶ τούτῳ ὅπως, Xen. An. 7, 6, 16; ἐπὶ πορείᾳ ϑύεσϑαι Cyr. 2, 4, 18; οὐκ ἐπὶ τέχνῃ ἔμαϑες ὡς δημιουργὸς ἐσόμενος, ἀλλ' ἐπὶ παιδείᾳ, zur Bildung, Plat. Prot. 312 b, u. nachher ἐπὶ τέχνῃ μανϑάνει ὡς σοφιστὴς ἐσόμενος, um ein Gewerbe davon zu machen, 315 a; ἐπ' ὠφελείᾳ τῶν φίλων καὶ ἐπὶ βλάβῃ τῶν ἐχϑρῶν, zu Nutz und Frommen der Freunde, zum Schaden der Feinde, Rep. I, 334 b; ἐπὶ διαβολῇ τῇ ἐμῇ λέγει, um mich zu verleumden, Apol. 20 e; ἐπὶ σωτηρίᾳ Thuc. 2, 13; Ἐριφύλη ἐπὶ τῇ τοῦ ἀνδρὸς ψυχῇ τὸν ὅρμον δεξαμένη, um das Leben ihres Mannes zu verrathen, od. unter der Bedingung, daß sie verriethe, Plat. Rep. IX, 590 a; δωροδοκεῖν ἐπὶ πράξει Xen. An. 7, 6, 17; auch bei Sp. nicht selten, z. B. ἐπὶ πολέμῳ διαβαίνειν Ἴβηρα Pol. 2, 13, 7; ἐπ' ἐξανδραποδισμῷ πόλεμον ἐκφέρειν τινί 6, 49, 1; ἐφ' ἑτέρᾳ ἀποδημῶν ἐμπορίᾳ Dem. 52, 3. – Bes. vom Preise, vom Lohne, nach dem man strebt, um den man sich bemüht, ἐπί τινι ἁϑλεύειν Il. 23, 274; ἐπὶ ἀέϑλῳ, ἐπὶ μισϑῷ, ἐπὶ δώρῳ, um den Kampfpreis, um Lohn, um ein Geschenk, 9, 602. 10, 304. 21, 445 Od. 11, 548; ἐπ' ἀργύρῳ τὴν ψυχὴν προδούς Soph. Ant. 322; ἐπὶ κέρδεσι λέγων 1048; ἐπὶ κέρδει ποιεῖν τι Xen. Mem. 1, 2, 56; ähnlich ἐπὶ δέκα ταλάντοις γαμεῖν Andoc. 4, 13 (vgl. ἐπὶ τῇ ἀδελφῇ δέκα μνᾶς λαβεῖν προῖκα Is. 2, 5); οὐκ ἂν ἐπὶ τῷ βίῳ παντὶ βούλοιτο ἀκοῦσαι, nicht ums Leben, Xen. Mem. 2, 2, 8; ἐπ' οὐδενί, um keinen Preis, Her. 3, 38; ἐπὶ πόσῳ ἄν τις δέξαιτο, wie viel möchte Einer dafür geben, Plat. apol. 41 b. Man vgl. noch ἄγειν τὴν ἐπὶ ϑανάτῳ Polyaen. 5, 2, 12 (auch Xen. An. 1, 6, 10 lesen die besseren mss. ὅτι ἐπὶ ϑανάτῳ ἄγοιτο für den accus., vgl. auch ἐλάβοντο τῆς ζώνης τὸν Ὀρόντην ἐπὶ ϑανάτῳ ibid. u. 5, 7, 34 Mem. 4, 4, 31; ἐπὶ ϑανάτῳ συλλαβεῖν Isocr. 4, 154, wie D. Sic. 16, 6 u. Luc. D. mort. 12, 3; – ἦσϑα ἐπὶ ϑητείᾳ πλάνης, = ϑητεύων, Soph. O. R. 1029. Uebh. den Erfolg bezeichnend, μεγάλοι ϑόρυβοι κατέχουσιν ἡμᾶς ἐπὶ δυςκλείᾳ, so daß ein übler Ruf entsteht, Soph. Ai. 143; vgl. noch ἀναλκίδες, οὐδ' ἐπὶ χάρμῃ Il. 13, 104; μελέους ϑανάτους εὕροντο δόμων ἐπὶ λύμῃ Aesch. Sept. 861; εἴη δ' ἐπὶ νίκῃ Ch. 855; vgl. Ag. 995; ἐπὶ δορὶ καὶ φόνῳ καὶ ἐμῶν μελάϑρων λώβᾳ, daß Mord u. Verwüstung daraus entstehen, Eur. Hec. 649; ἐπ' εὐπραξίᾳ μέμνησϑέ μου ϑανόντος Soph. O. C. 1540. – Dah. auch bei Angabe der Zinsen, τοκοφορεῖν ἐπ' ἐννέ' ὀβολοῖς Dem. 59, 52; δανείζομαι ἐπὶ μεγάλοις τόκοις, auf hohe Zinsen, 1, 15. Dah. ἐπὶ δραχμῇ, das ist zu 1% monatlich, nach unserer Weise zu 12% ἐπὶ πέντ' ὀβολοῖς, zu 10%, u. ä. Dem. Anders aber ἐπὶ τοῖς σώμασι μηδένα δανείζειν, auf den Körper, unter Verpfändung des Leibes, Plut. Sol. 15; vgl. Dem. 21, 45. – 6) die Bedingung; von jeder näheren Bestimmung, un ter der Etwas geschieht; αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἐπὶ τούτοις, unter den Bedingungen, Her. u. folgde Geschichtsschreiber oft; bes. in der Vbdg ἐφ' ῷτε mit dem inf., unter der Bedingung, daß, Ar. Ach. 722; Plat. Apol. 29 c u. oft; auch ἐπ' ᾧτε ἄρξομαι, Her. 3, 83; ἐφ' ᾧ τηρήσονται. Thuc. 4, 30; vollständig: ἐπὶ λόγῳ τοιῷδε ἐφ' ᾡ Her. 7, 158; ἐπὶ τοῖςδε ἐπ' ᾡτε 5, 82. 7, 154; ἐπὶ τούτῳ ἐφ' ᾡτε, überall; ἐπ' ἴσοις, unter billigen Bedingungen; ἐφ' ᾧ μόνον ὑμᾶς κακῶς ποιεῖν Pol. 9, 28, 7. – 7) Allgemeiner ist die Beziehung in τὸ δὲ ἔργον ἐφ' ᾡ καλοῦμεν τὸ ὄνομα, die Sache, der wir den Namen beilegen (bei der wir den Namen aussprechen), Plat. Soph. 218 c u. öfter; ἕκαστον τῶν ὀνομάτων οὐκ ἐπί τινι καλεῖς Parm. 174 d; ἐπὶ μὲν τῇ τοῦ οἰκείου ἔχϑρᾳ στάσις κέκληται, ἐπὶ δὲ τῇ τοῦ ἀλλοτρίου πόλεμος, man braucht dabei den Ausdruck Krieg, Rep. V, 470 b; vgl. Xen. Cyr. 2, 2, 12. Bei Sp. auch wie oben, I, 2 a; καλεῖν τινα ἐπί τινι, nach Jem. benennen, Plut. Demetr. 2 Rom. 19; Luc. Tim. 52.
III. Mit dem accusat., die Bewegung od. Richiung auf ein Ziel ausdrückend, – 1) örtlich, – a) darauf zu, hin, zu, zunächst bei Verbis der Bewegung; ἐπὶ νῆας ἔρχεσϑαι u. ä., Hom. u. Folgde; bes. nach einem höheren Punkte, auf, ἐπὶ πύργον βαίνειν, ἐπ' ἐπάλξεις, Il. 6, 386. 12, 375; ἀναβαίνειν ἐπὶ τὸ ὄρος u. ä., Her. 1, 131; Xen. An. 4, 1, 7; ἁναβιβάζειν ἐπὶ τὸν ἵππον 3, 4, 35, ἐπὶ τοὺς ἵππους ἀναβιβαστέον Plat. Rep. V, 467 e; προελϑεῖν ἐπὶ τὸ βῆμα Thuc. 2, 34; ἐπὶ πόλιν διώκων, zur Stadt hin, Aesch. Sept. 89; ἐς Μακεδόνων χώραν ἁφικόμεσϑ' ἐπ' Ἀξίου ποταμόν Pers. 485; κέλσας ἐπ' ἀκτάς Eum. 10; εἶμ' ἐπὶ ναῦν Soph. Phil. 622; ἐπὶ σεμνὸν ἑζόμην βάϑρον O. C. 100; ἐξῆλϑον ἐπὶ τὴν Χαλκιδικήν Thuc. 2, 70; ὅταν πρὸς δαῖτά τε καὶ ἐπὶ ϑοίνην ἴωσι Plat. Phaedr. 238 b; κληϑεὶς δεῦρ' ἐπὶ δεῖπνον Conv. 174 e; ὁδὸς ἐπὶ Σοῦσα φέρει Xen. An. 3, 2, 15. Seltener so von Menschen, auf Einen zu, 4, 7, 23; ἐπὶ πόδα ἀναχωρεῖν, s. dieses Verbum. Auch bei Verbis der Ruhe (vgl. εἰς), z. B. καταστὰς ἐπὶ τὸ πλῆϑος Thuc. 4, 84, d. i. in die Volksversammlung geführt; καταστὰς ἐπὶ τοὺς Ἀϑηναίους ib. 97; ἐπιστῆναι ἐπὶ ζυγόν Arr. An. 2, 3; παρεῖναι ἐπὶ τὰς ϑύρας Xen. Cyr. 3, 3, 12. 6, 1, 1, u. oft in dieser Vrbdg; vgl. Plat. Conv. 212 d; ἐπὶ τὸν τάφον Thuc. 2, 24; ἐπὶ τὰς εἰςόδους στῆναι Xen. Cyr. 3, 3, 68; τὰ δόρατα ἐπὶ τὸν δεξιὸν ὦμον ἔχειν, sc. λαβόντες, An. 1, 3, 25; ἦσαν ἐπὶ χαράδραν 4, 2, 3; εἴκαζεν ἐπὶ τὸ ἄκρον ἔσεσϑαί σε Luc. Hermot. 2. Bei Sp. geradezu wie ἐπί τινος, z. B. Long. 4, 34. In ἐπὶ δεξιά, ἐπ' ἀριστερά, zur Rechten u. Linken, ist immer an die Bewegung dahin zu denken, Il. 7, 238. 12, 240 u. A. Bes. in Vrbdgn, wie τὰ ἐπ' ἀριστερὰ ἐςπλέοντι τοῦ Ἑλληςπόντου αἵρεε πάντα, Her. 6, 33; vgl. Xen. An. 6, 2, 1; so ἐπ' ἐκεῖνα, was auch ἐπέκεινα geschrieben wird; ἐπὶ ϑάτερα, Thuc. 7, 37; Xen. An. 5, 4, 10 Hell. 6, 2, 7. Aehnlich ἐπὶ δόρυ ἀναστρέφειν, d. i. rechtsumkehrt machen, Xen. An. 4, 3, 29; – ἐπὶ τάδε, oft Pol., diesseits; – λέγειν ἐπί τινα, zu Jem. sprechen, Her. – Bes. im feindlichen Sinne, gegen, wider, von Hom. an überall, bes. von Menschen, ἐπ' ἄλλην ἄλλος ἴϑυνεν δόρυ Aesch. Pers. 403; ἐπιϑρώσκειν, ὁρμᾶσϑαι, Soph. O. R. 469, vgl. 215 Ai. 47. 157; ὥσπερ ϑηρίον ἧκεν ἐφ' ἡμᾶς ὡς διαρπασόμενος Plat. Rep. I, 336 b. – b) über od. durch Etwas hin, draufhin, die Ausdehnung u. Verbreitung im Raume bezeichnend, ἐπ' ἐννέα κεῖτο πέλεϑρα, er lag da über neun Morgen Landes hingestreckt, Od. 11, 577; so oft πλεῖν ἐπὶ οἴνοπα πόντον, περᾶν, ὁρᾶν, λεύσσειν, über das Meer hin; ἐπὶ πολλὰ ἀλήϑην, über viele Lande hin, Od. 14, 120; κλέος πάντας ἐπ' ἀνϑρώπους, unter allen Menschen verbreitet, Il. 10, 213, vgl. 24, 202; Hes. O. 11 Th. 95; ἐπὶ πᾶσαν χϑόνα ϑεῖον ἐλαύνει Aesch. Pers. 74; ἐπὶ τὸ πᾶν πέλαγος Plat. Critia. 108 e; ἐπὶ πᾶσαν Εὐρώπην ἐλλόγιμοι ἦσαν, durch ganz Europa hin, ing. E., 112 e; τὸ κάλλιστον γένος ἐπ' ἀνϑρώπους γεγονός Tim. 23 a. Auch bei Angabe des Maaßes, παρετέτατο ἡ τάφρος ἐπὶ δώδεκα παρασάγγας Xen. An. 1, 7, 15; πλάτος ἔχων πλεῖον ἢ ἐπὶ δύο στάδια Cyr. 7, 5, 8, öfter, s. unter 3. – 2) von der Zeit, Ausdehnung bis zu einem gewissen Punkte; ἐπὶ χρόνον, auf eine Zeit, eine Zeit lang, Il. 2, 299; Her. 9, 22; ἐπ' ἠῶ, bis, um Morgen, Od. 7, 288; ἐπὶ γῆρας 8, 226; ἐπὶ πολλὸν χρόνον 12, 407, wie ἐπὶ δηρόν, auf lange, Il. 9, 415; ὁ ἐπ' ἡμέραν ἔχων, der für den Tag zu leben hat, Her. 1, 32 u. oft; vgl. Soph. Tr. 1118. ἐπὶ χρόνον τινά, ἐπὶ πολὺν χρόνον, Plat. Prot. 344 b Phaed. 84 c; ἐπ' ἀνϑρώπων γενεάς Xen. Cyr. 5, 2, 4; ἐφ' ἡμέραν ἀρκεῖν 6, 2, 34 u. A. Aehnlich – 3) bei Zahl- u. Maaßbestimmungen, bis zu, bis auf; ἐπὶ διηκόσια, bis zu zweihundert, Her. u. A.; ἐφ' ὅσον, soweit, Il. 3, 12. 15, 358; ἐπὶ τόσον, bis zu dieser Größe, Od. 5, 251; ὅσσον τ' ἐπὶ ἥμισυ πάσης, bis zur Hälfte des ganzen Schiffes, 13, 114; ἐπὶ μακρόν, weithin, 6, 117; διασπειρόμενοι ἐφ' ὅσον καλῶς εἶχε, über einen so weiten Raum hin, als es gut war, Xen. An. 6, 1, 19, vgl. Cyr. 5, 4, 84; ἐπ' ὅσον ἔποψις τοῦ ἱροῠ εἶχεν Her. 1, 64; ἐπὶ πολύ, weithin, Thuc. 2, 79; Xen. An. 1, 8, 8; ἐπὶ πάμπολυ τῆς ϑαλάττης 7, 5, 12 (aber ὡς ἐπὶ τὸ πολύ, meistentheils, 3, 1, 42 Arist. sehr oft); ἐπὶ πολλοὺς τεταγμένοι, viel Mann hoch, 4, 8, 11; vgl. Thuc. 4, 93. 94 u. oben I, 4; ἐπὶ τρεῖς ἀσπίδας Arr.; ἐπὶ μίαν ναῦν Pol. 1, 26, 13. – 4) Uebertr., zu, Zweck u. Absicht auszudrücken; ἐπὶ ἔργα τράποντο, sie wandten sich zur Arbeit, Il. 3, 422; ἐπ' ἰϑύν, zur Unternehmung, Od. 4, 434, ἐφ' ἁρπαγὴν τραπέσϑαι Xen. An. 7, 1, 18; ἰέναι ἐπὶ τὸν ἀγῶνα 3, 1, 22; ἰέναι ἐπὶ ϑήραν Her. 1, 37; ἐπὶ ϑεωρίαν Plat. Crit. 52 b, ἐπὶ ἐμπορίαν ἀποδημεῖν Lycurg. 57, zum Handel verreisen; ἐπ' αὐτό γε τοῠτο πάρεσμεν, eben deswegen sind wir hierher gekommen, Plat. Gorg. 447 b, οὐκ ἐπὶ τοῦτο ἤλϑομεν, wir haben dies nicht unternommen, Xen. An. 2, 5, 22; ἐπὶ πᾶν ἐλϑεῖν, Alles unternehmen, Alles aufbieten, 3, 1, 18; εἰς πάντ' ἀφῖγμαι κοὐδὲν εἴργασμαι πλέον Eur. Hipp. 286; ἐπὶ πάντ' ἀφίξομαι Soph. O. R. 265, vgl. ἐπ' ἔσχατα βαίνειν, zum Aeußersten, O. C. 217; bes. um Etwas zu erreichen, bei den Verbis der Bewegung, στέλλειν ἐπ' ἀγγελίην, auf, nach Botschaft ausschicken, Il. 4, 384; ἐπὶ βοῦν ἴτω, er gehe, um den Stier zu holen, 3, 421; seltener auch von Personen, ἐπ' Ὀδυσῆα ἤϊε 5, 149; ποτὲ μὲν κακὸν ἄλλοτ' ἐπ' ἐσϑλὸν ἕρπει Soph. Ant. 364, vgl. Phil. 43; πέμπειν ἀρωγὴν ἐπὶ νίκην Aesch. Ch. 471; Sept. 843; ἐφ' ὃ ἕκαστος πέφυκεν, ὡς ἐπὶ τὸ μὴ πονεῖν γεγονότας Plat. Rep. VII, 537 a, Legg. VI, 779 a; λέγεται Ἡρακλῆς ἐπὶ τὸν Κέρβερον καταβῆναι, nach dem Cerberus, um ihn herauszuholen, Xen. An. 5, 10, 2; ἐπὶ ξύλα παρέπεμψε Thuc. 4, 13; οἱ ἐπὶ τὰ χρήματα παρόντες Pol. 29, 3, 7; 10, 34, 8; φρύγανα συλλέγειν ὡς ἐπὶ πῦρ Xen. An. 4, 3, 11. – 5) Allgemeine Beziehungen: ἐπὶ στάϑμην, nach der Richtschnur, Od. 5, 245; – ἐπ' ἴσα, adverbial, gleich, unentschieden, vom Treffen, Il. 12, 436; ἐπὶ πλέον οὐκ ἀκήκοα, mehr, Plat. Phaedr. 261 b; ἐπ' ἔλαττον 93 b; ἐπὶ τὸ βέλτιστον λέγων Gorg. 503 e; vgl. ἐπὶ τὰ γελοιότερα ἐπαινέσαι, so daß es lächerlich wird, Conv. 214 e; Phil. 40 b, ἐπὶ τὸ μεῖζον κοσμεῖν, übertreibend, Thuc. 1, 10; καϑ' ἕκαστα – ἐπὶ πάντα, im Allgemeinen, Soph. 235 c.
In Zusammensetzungen ist es 1) örtlich, auf, bei, in, an, sowohl mit dem Begriffe der Ruhe, ἐπίγειος, ἐπιπολάζω, als der Bewegung, ἐπιβαίνω, ἐπιτίϑημι; auch der Richtung nach, u. feindlich, gegen, ἔπειμι, ἐπιστρατεύω, übertr. ἐπιϑυμέω, dabei, ἐπιϑρηνέω. – 2) zeitlich, darauf, darnach, ἐπιγίγνομαι, ἐπιβιόω; u. übh. Hinzukommen, ἐπιδίδωμι. – 3) Veranlassung, ἐπιγελάω. – 4) Wiederholung, ἐπέρομαι. – 5) Abhängigkeit, Unterwerfung, ἐπαίτιος, ἐπικίνδυνος. Dah. Gemäßheit, ἐπίκαιρος. – Ueber die Zahlenverbindungen und andere s. die Composita selbst.
In der Anastrophe ἔπι, oft bei Dichtern, bes. Epikern.
-
3 επι
I.I(перед гласн. - ἐπ΄, перед придых. - ἐφ΄; in crasi: κἀπί, κἀπ΄ - ион. κἠπί = καὴ ἐπί; οὑπί = ὅ ἐπί; τοὐπί = τὸ ἐπί; τἀπί = τὰ ἐπί; анастроф. ἔπι)(1) (на вопрос «где?»)- на(στῆναι ἐπι πύργου Hom.; ἐφ΄ ἵππων καὴ ἐπὴ νεῶν βαίνειν Aesch.; ἐπὴ γῆς καὴ ὑπὸ γῆς Plat.)
ἐπὴ τῶν πλευρῶν Xen. — на флангах;ἐπὴ προσπόλου μιᾶς χωρεῖν Soph. — идти в сопровождении единственной помощницы;ἐπὴ τελευτῆς Arst. — в конце- у, при, близ, подле(κόλπος ὅ ἐπὴ Ποσιδηΐου Her.; μεῖναι ἐπὴ τοῦ ποταμοῦ Xen.)
αἱ ἐπὴ Λήμνου ἐπικείμεναι νῆσοι Her. — острова, лежащие близ Лемноса- в(ἐπὴ τοῦ προαστείου Thuc.; ἐπὴ τῶν ἐργαστηρίων καθίζοντες Isocr.; καταλῦσαι τὸν βίον ἐπὴ τῆς πατρίδος Luc.)
οἱ ἐπὴ Θρᾴκης Thuc. — находящиеся во Фракии;οἱ ἐπὴ τῆς Ἀσίας κατοικοῦντες Isocr. — жители Азии;ἐπὴ τῆς οἰκίας Polyb. — дома(2) (на вопрос «куда?») на(ἐπὴ τῆς γῆς καταπίπτειν Xen.)
— в, к, по направлению (ἐπὴ τοῦ κόλπου πλεῦσαι Thuc.; ἥ ἐπὴ Βαβυλῶνος ὁδός Xen.):ἐπὴ τῆς εὐθείας κινεῖσθαι Arst. — двигаться по прямой (линии);ἀναχωρεῖν ἐπ΄ οἴκου Thuc. — вернуться домой;ἐπί στρατοπέδου ἐλθεῖν Xen. — прийти в лагерь;ἐπὴ γνώμης τινός γενέσθαι Dem. — присоединиться к чьему-л. мнению(3) в присутствии, перед (лицом)(ἐπὴ μαρτύρων Isae., Xen.; ἐπὴ τοῦ δικαστηρίοιυ Isocr., Arst.)
ἐπ΄ ἐκκλησίας Thuc. — в народном собрании(4) (при числах, мерах и т.п.) поἐφ΄ ἑνός Xen. — по одному, поодиночке;
τὸ μέτωπον ἐπὴ τριακοσίων, τὸ δὲ βάθος ἐφ΄ ἑκατόν Xen. — по триста (человек) по фронту и по сто в глубину;ἐπὴ ὀκτὼ πλίνθων τὸ εὖρος Xen. — по восемь кирпичей в ширину(5) во время, в, при(ἐπὴ Κρόνου Hes., Plat.; ἐπὴ τῶν ἡμετέρων προγόνων Xen.; ἐπὴ δείπνου Luc.; ἐπὴ τῶν δείπνων Diod. и ἐπὴ τῆς τραπέζης Plut.)
ἐπὴ τῶν πράξεων Xen. — при наличии дела, когда нужно действовать;ἐπὴ τῆς ἐμῆς ζόης Her. — при моей жизни, пока я жив;ἐπ΄ ἐμεῦ Her., ἐπ΄ ἐμοῦ Dem. — в мое время;οἱ ἐφ΄ ἡμῶν Xen. — наши современники;ἐπὴ σχολῆς Aeschin. — в свободное время, на досуге;ἐπὴ τοῦ παρόντος Arst. — в настоящий момент, пока;ἐπὴ καιροῦ Dem. и ἐπὴ τῶν καιρῶν Aeschin. — вовремя, кстати:ἐπὴ μιᾶς ἡμέρας Luc. — в один (и тот же) день;ταύτας (τὰς πόλιας) ἐπ΄ ἡμέρης ἑκάστης αἵρεε Her. — (Даврис) брал эти города по одному в день(6) по поводу, насчет, относительно, о(ἐπί τινος λέγειν Plat., Arst.; ἐπί τινος σκοπεῖν Xen.; ἐπὴ πάντων ὀργίζεσθαι Dem.)
κρίνειν τι ἐπί τινος Dem. — высказывать какое-л. суждение о чем-л.(7) в соответствии с (чем-л.), на основании, по(8) (выраж. отношение, зависимость, причастность, должность и т.п.; в переводе часто опускается)ἐπὴ νόσου ἔχεσθαι Soph. — быть пораженным болезнью;
ἐπὴ τῆς φιλότητος Arst. — под влиянием любви;(αὐτὸς) ἐφ΄ ἑαυτοῦ Her., Thuc., Xen., Plat.; — сам по себе, тж. отдельно, самостоятельно;ἐπὴ ὀνόματός τινος εἶναι Dem. — носить какое-л. имя;ἥ ἐπ΄ Ἀνταλκίδου εἰρήνη Xen. — Анталкидов мир;τὸ ἐφ΄ ἑαυτῶν Thuc. — их собственные дела, их личные интересы;μένειν ἐπὴ τῆς ἀρχῆς Xen. — оставаться у власти;οἱ ἐπὴ τῶν πραγμάτων (ὄντες) Dem. — государственные деятели;ὅ ἐπὴ τῶν δεσμῶν Luc. — тюремщик;ὅ ἐπὴ τῶν ὁπλιτῶν Dem. — начальник гоплитов;ὅ ἐπὴ τῶν ἐπιστολῶν Plut. — писец, секретарь;ὅ ἐπὴ τοῦ οἴνου Plut. — виночерпий;οἱ ἐπ΄ ἀξίας Luc. — высокопоставленные лица(9) (преимущ. в нареч. оборотах) в, приἐπὴ πάντων Dem. — во всех случаях, при всех обстоятельствах;
ἐπὴ ἡσυχίας τινός Dem. — при (ввиду) чьей-л. беспечности;ἐπ΄ ἀδείας Plut. — в условиях безопасности;ἐπὴ σπουδῆς Plat. — прилежно, усердно;ἐπὴ ῥοπῆς μιᾶς εἶναι Thuc. — быть на волосок от гибели;ἐπ΄ αὐτῆς τῆς ἀληθείας Dem. — как оно действительно и есть (было), со всей истинностью;ἐπὴ κεφαλαίων Dem. — в общих чертах;ἔσται ὅ λόγος ἐπὴ παραδείγματος Aeschin. — скажем к примеру;ἐπ΄ ὅρκου Her. — клятвенно;ἐπ΄ ἴσας Soph. — равным образом, точно так же;οὐδ΄ ἐπὴ σμικρῶν λόγων Soph. — ни одним словечком, т.е. нисколько, никак(10) (по)среди, в числеοὐδεὴς ἐπ΄ ἀνθρώπων Soph. — никто из людей
(1) (на вопрос «где?») на(ἐπὴ πᾶσιν βωμοῖς καίειν τι Hom.; ζωέμεν ἐπὴ χθονί Hes.; ἐπὴ τῇ πυρᾷ κεῖσθαι Plat.)
ἐπὴ ταῖς οἰκίαις ἐπεῖναι Xen. — находиться на домах;ἐφ΄ ἵππῳ Xen. — на коне (верхом);ἐπὴ τῷ εὐωνύμῳ (sc. κέρᾳ) Xen. — на левом фланге:ἐπ΄ ἀμφοτέροις Arst. — с обеих сторон;— внутри, в (ἐπὴ δώμασιν ἕλκειν μακρόπονον ζωάν Eur.; ἐπὴ ταῖς οἰκίαισι τὰς δίκας δικάζειν Arph.);— при, у, возле (ἐπὴ Κελάδοντι μάχεσθαι Hom.; ἐπὴ θαλάττῃ οἰκεῖν Xen.):ἐπὴ δόξῃ κτίσαι τινά Plut. — прославить кого-л.(2) (на вопрос «куда?») на(ἐπὴ γαίῃ καταθέσθαι Hom.: ἐπὴ γᾷ πίπτειν Soph.)
— в, к, по направлению (βλέπειν ἐπί τινι Soph.):καταδεῖν ἵππους ἐπὴ κάπῃσιν Hom. — привязать лошадей к яслям;ἐπὴ οἷ καλέσας Hom. — подозвав к себе(3) в присутствии, перед(4) против(ἐπ΄ ἐχθροῖς χεῖρα τρέπειν Soph.; ἐπί τινι μηχανήν τινα ἱστάναι Eur.; τινὰ ἐπί τινι συνιστάναι Her.)
ἐφ΄ Ἕκτορι ἀκοντίζειν Hom. — метать в Гектора копья(5) (вслед) за(τῷ δ΄ ἐπὴ ὦρτο Διομήδης Hom.)
ἐπ΄ ἐξειργασμένοις Aesch., Her.; — после того, как дело свершилось;ἐπὴ τούτῳ ἀνέστη Προκλῆς καὴ εἶπεν Xen. — после него встал Прокл и сказал(6) кроме, помимо, сверх(ἐπὴ τούτῳ, ἐπὴ τῷδε и ἐπὴ τούτοις Her., Eur., Xen., Arst.)
τὰ λοιπὰ τὰ ἐπὴ τούτοισι Her. — то, что после этого осталось;τρισχίλιοι ἐπὴ μυρίοις Plut. — три тысячи сверх десяти тысяч, т.е. тринадцать тысяч;μεῖζον ἐπὴ κέρδεϊ κέρδος Hes. — огромная прибыль;φόνος ἐπὴ φόνῳ Eur. — непрерывный ряд убийств(7) за, позадиοἱ ἐπὴ πᾶσιν Xen. — следующие за всеми, т.е. арьергард:
(8) в честь, в память(ἐπί τινι λέγειν, sc. ἔπαινον Thuc., Lys., Plat.)
ὅ λίθινος λέων ἕστηκεν ἐπὴ Λεωνίδῃ Her. — каменное изваяние льва воздвигнуто в честь Леонида(9) (выраж. принадлежность или зависимость; в переводе обычно опускается)τἀπὴ σοὴ κακά Soph. — твои несчастья;
ἐπί τινι τήν ἀρχέν ποιεῖσθαι Plut. — передать кому-л. (свою) власть, т.е. назначить кого-л. своим преемником;καταλείπειν τι ἐπί τινι Arst. — предоставить что-л. на чьё-л. усмотрение;ἐπί τινι εἶναι Xen., Plat.; — быть в чьей-л. власти, находиться в чьём-л. распоряжении:ἐπὴ τῷ πλήθει κράτος, sc. ἐστίν Soph. — власть принадлежит народу;τὰ πάντα τότ΄ ἦν ἐπὴ τοῖς τότ΄ ἔθεσι Dem. — все было тогда обусловлено тогдашними нравами;τὸ ἐπὴ τούτοις εἶναι Lys. — насколько это от них зависит(10) (об управлении, начальствовании или владении) во главеἐπὴ τοσούτῳ στρατεύματι Thuc. — во главе столь большого войска;
ναύαρχος ἐπὴ ταῖς ναυσίν Xen. — флотоводец;ὅ ἐπὴ τοῖς καμήλοις Xen. — погонщик верблюдов;ἀπολιπεῖν τινα κληρονόμον ἐπὴ πολλοῖς κτήμασιν Plut. — оставить кого-л. наследником больших богатств(11) во время, в течение(ἐφ΄ ἡμέρῃ ἠδ΄ ἐπὴ νυκτί Hes.)
ἐπ΄ ἤματι Hom. — днем, но тж. в течение (одного) дня;ἐπὴ τῷ δείπνῳ ( или σίτῳ) Xen. — за трапезой;ἥλιος ἧν ἐπὴ δυσμαῖς — солнце клонилось к закату;ἐπὴ (τῇ) τελευτῇ Arst. — в конце;ἐπὴ κυνί Arst. — во время каникул, т.е. в самое знойное время года(12) сообразно, согласно, соответственно(ἐπὴ τοῖς νόμοις Dem.; καλεῖσθαι Ῥώμην ἐπὴ Ῥωμύλῳ τέν πόλιν Plut.)
κεκλῆσθαι ἐπί τινι Plat. — быть названным по имени чего-л.;ἐπὴ πᾶσι οικαίοις Aeschin., Dem.; — по всей справедливости(13) вследствие, по поводу, из-за(ἐπί τινι μάλα πολλὰ παθεῖν Hom., γελᾶν ἐπί τινι Aesch.)
ἐπ΄ εὐνοία τῆς πόλεως Lys. — из любви к отечеству;ἐφ΄ αἵματι φεύγειν Dem. — подвергнуться изгнанию за убийство(14) с целью, ради, дляἐφ΄ οἶς ἐλήλυθας Soph. — (то), ради чего ты прибыл;
ὀδόντες ἐπὴ τῷ διαιρεῖν Arst. — зубы для разрезания (пищи), т.е. резцы;ἐπὴ θανάτῳ συλλαβεῖν Isocr., Diod., Luc.; — схватить и предать смерти;ἐπὴ σωτηρίᾳ κοινῇ Plut. — для общего блага;ἐπ΄ ὠφελείᾳ τῶν φίλων Plat. — на пользу друзьям;ἐπ΄ ἀγαθῷ τινος Xen. — для чьего-л. блага(15) в отношении, что касается (до)ἐπὴ ἐπῶν ποιήσει Ὅμηρον μάλιστα τεθαύμακα Xen. — в области эпической поэзии я больше всего восторгаюсь Гомером
(16) (в мат. и проч. обозначениях)τὸ ἐφ΄ ᾦ — В Arst. ( нечто), обозначаемое буквой В
(17) против(ἥ ἐπὴ τῷ Μήδῳ συμμαχίᾳ Thuc.; νόμους ἐπὴ τοῖς ἀδικοῦσι ἀναγράψαι Dem.)
(18) ( об условии) на, заἐπ΄ ἀργύρῳ Soph., ἐπ΄ ἀργυρίῳ Dem., Arst. и ἐπὴ χρήμασιν Dem. — за деньги;
ἐπὴ κέρδεσι Soph. и ἐπὴ κέρδει Xen. — из-за выгоды;ἐπ΄ οὐδενί Her. — ни за что;ἐπὴ μεγάλοις τόκοις Dem. — за высокий процент;δανείζειν ἐπὴ νηΐ Dem. — давать ссуду под залог корабля;ἐπὴ τοῖς εἰρημένοις Eur. и ἐπὴ ῥητοῖς Thuc. — на (заранее) установленных условиях;ἐπὴ τῇ ἴσῃ καὴ ὁμοίᾳ Thuc. — на равных и одинаковых условиях(1) (на вопрос «где?») наἐπὴ πολύ Thuc., Xen.; — на далеком расстоянии;
ἐπ΄ ἀμφότερα Her., Arst.; — по обе стороны, с обеих сторон, в обоих направлениях;— у, при, в (ἐπὴ τὰς εἰσόδους στῆναι Xen.)(2) (на вопрос «куда?») наἡ ἀχθεῖσα ἐπὴ τέν βάσιν (sc. γραμμή) Arst. — опущенная на основание (прямая) линия, т.е. перпендикуляр;
— в, (по направлению) к (ἐπὴ βωμὸν ἄγειν Hom.; ἐπὴ συμφορέν ἐμπίπτειν Her.; ἐπὴ τέν περιφέρειαν φέρεσθαι Arst.; ἥ ὁδὸς ἐπὴ Ἐκβάτανα φέρει Xen.):ἐπὴ τέρμα ἀφίκετο Hom. — от достиг цели;ἐπὴ τὸ αὐτὸ αἱ γνῶμαι ἔφερον Thuc. — мнения сошлись(3) на протяжении, через, поπουλὺν ἐφ΄ ὑγρήν Hom. — по широко раскинувшемуся морю;
ἐπὴ πολλὰ ἀλήθην Hom. — я обошел много стран;ἐπὴ εἴκοσι σταδίους Xen. — на расстоянии двадцати стадиев(4) среди, между(κλέος πάντας ἐπ΄ ἀνθρώπους Hom.)
τὸ κάλλιστον γένος ἐπ΄ ἀνθρώπους Plat. — красивейшее из человеческих племен(5) против(πέμπειν στρατηγὸν ἐπί τινα Her.; ἰέναι ἐπὴ τοὺς πολεμίους Xen.)
ταῦτ΄ ἐφ΄ ὑμᾶς ἐστιν Dem. — это направлено против вас(6) во время, в течениеἐπὴ χρόνον Hom., Her. и ἐπὴ χρόνον τινά Plat. — в течение некоторого времени;
ἐπὴ δύο ἡμέρας Thuc. — в течение двух дней;ἐπὴ βραχύ Arst. — вскоре и вкратце(7) (вплоть) до(ἐπ΄ ἠῶ Hom.)
ἐπὴ γῆρας ἱκέσθαι Hom. — дожить до старости(8) сообразно, согласноἐπὴ στάθμην ἰθύνειν Hom. — выравнивать по (натянутому) шнуру;
ἐπὴ τοῦτον τὸν λόγον Lys. — на основании этих слов(9) ( разделительно) поἐπὴ πέντε καὴ εἴκοσιν Thuc. — по двадцати пяти;
ἐπὴ μίαν ναῦν Polyb. — по одному кораблю в ряд, т.е. в кильватерной колонне(10) ( при указании промежутка времени) на(ἐπὴ δέκα ἔτη Thuc.)
ὅσον ἐπ΄ ἀνθρώπων γενεάν Xen. — сколько хватило бы на (всю) человеческую жизнь;ἐπ΄ ἡμέρην ἔχειν Her. — иметь дневное пропитание(11) ( при указании числа или меры) в пределах, около, до(ἐπὴ διηκόσια Her.)
μέ ὅλος ψευδής, ἀλλ΄ ἐπί τι Arst. — ложный не вполне, а частично(12) что касается (до), в отношении(τοὐπὴ τήνδε τέν κόρην Soph.)
ἵπποι ἐπὴ νῶτον ἔϊσαι Hom. — кобылицы, равные по хребту, т.е. одинакового роста(13) с целью, дляἥκειν ἐπὴ πρᾶγος πικρόν Aesch. — прийти по печальному делу;ἐπὴ τὸ βοηθεῖν τινι Arst. — для оказания помощи кому-л.;χρήσιμος ἐπὴ οὐδέν Dem. — ни на что не годный(14) ( в наречных выражениях)ἐπὴ πᾶν Thuc., Arst. и ἐπὴ πάντα Plat. — в общем, в целом, вообще;
ἐπὴ βάθος Thuc. — в глубину;ἐπὴ διπλάσιον Xen. — вдвое;ἐπὴ πλέον καὴ μᾶλλον ἢ ἐπ΄ ἔλαττον καί ἧττον Plat. — в большей или в меньшей степени;ἐπὴ ἶσα Hom. — поровну, ( о борьбе) без чьего-л. перевеса;ἐπὴ ὅσον δεῖ Thuc. — (на)сколько нужно;ἐπὴ (σ)μικρόν Soph., Arst.; — немного, мало;ἐπὴ μεῖζον κοσμῆσαί τι Thuc. — чрезмерно разукрасить что-л.;ἐπὴ γελοιότερα Plat. — выставляя на смех;ἐπὴ τὸ ἄπειρον Arst. — до бесконечности, бесконечно;ἐπὴ τὸ χεῖρον Arst. — к худшему, во вред;ἐπὴ (τὸ) πολύ Xen., Arst.; — во многих случаях, (очень) частоIIadv.1) поверх, наверху, сверхуἐπὴ ἄλφιτα πάλυνεν Hom. — поверх (Гекамеда) насыпала муки;
χυτέν ἐπὴ γαῖαν ἔχευαν Hom. — сверху (над могилой Патрокла) насыпали курган2) тогда, затем3) а также, сверх того, далееἐπὴ δὲ πλήξιππον Ὀρέστην Hom. — (Гектор и Арей убили) также искусного наездника Ореста
II.Iанастрофически = ἐπί См. επι IIIοὐ γὰρ ἔπ΄ ἀνήρ, οἷος Ὀδυσσεὺς ἔσκεν Hom. — ибо нет мужа, каким был Одиссей;
ἔπι τοι καὴ ἐμοὴ θάνατος Hom. — ибо ведь и надо мной нависла смерть -
4 ἔσχατος
ἔσχατος, η, ον (Hom.+) gener. ‘last’① pert. to being at the farthest boundary of an area, farthest, last ὁ ἔσχατος τόπος, perh. to be understood locally of the place in the farthest corner Lk 14:9f (but s. 2 below).—Subst. τὸ ἔσχατον the end (schol. on Apollon. Rhod. 4, 1515a p. 319, 19 εἰς τὸ ἔσχατον τῆς νήσου; PTebt 68, 54 [II B.C.] of a document) ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς to the end of the earth (Is 48:20; 62:11; 1 Macc 3:9; PsSol 1:4; εἰς τὸ ἔ. τῆς γῆς TestSol 7:6 D) Ac 1:8 (CBurchard, D. Dreizehnte Zeuge, ’70, 134 n. 309; EEllis, ‘The End of the Earth’, Acts 1:8: Bulletin for Biblical Research 1, ’91, 123–32, tr. of his text in: Der Treue Gottes Trauen, Beiträge … für Gerhard Schneider, ed. CBussmann and WRadl ’91, 277–86 [Luke wrote in mid-60’s and Paul reached Gades in Spain]; BBecking, 573–76); 13:47; B 14:8 (the two last Is 49:6). Pl. (Hes., Theog. 731 and an oracle in Hdt. 7, 140 ἔσχατα γαίης; X., Vect. 1, 6; Diod S 1, 60, 5; Ael. Aristid. 35, 14 K.=9 p. 103 D.: ἔσχ. γῆς; Crates, Ep. 31 and Demosth., Ep. 4, 7 ἐπʼ ἔσχατα γῆς) τὰ ἔ. τῆς γῆς the ends of the earth 1 Cl 28:3 (Theocr. 15, 8; schol. on Apollon. Rhod. 2, 413–18b. With εἰς before it Ps 138:9).② pert. to being the final item in a series, least, last in timeⓐ coming last or the last of someth. that is left w. ref. to its relation with someth. preceding Mt 20:12, 14; Mk 12:6, 22; J 8:9 v.l. Opp. πρῶτος (2 Ch 9:29 al.; Sir 24:28; 41:3): ἀπὸ τῶν ἐ. ἕως τῶν πρώτων Mt 20:8; cp. 27:64; 1 Cor 15:45 (ἔ. also the later of two, as Dt 24:3f ἔ. … πρότερος; hence 1 Cor 15:47 replaced by δεύτερος). Cp. Mt 21:31 v.l. ὁ. ἔ. the latter. Of things τὰ ἔσχατα Rv 2:19; Hv 1, 4, 2. τὰ ἔσχατα (in contrast to τὰ πρῶτα as Job 8:7; TestSol 26:8) the last state Mt 12:45; Lk 11:26; 2 Pt 2:20. Of the creation in the last days ποιῶ τ. ἔσχατα ὡς τ. πρῶτα (apocryphal quot.; cp. Hippolytus, Comm. on Daniel 4:37) B 6:13.ⓑ w. ref. to a situation in which there is nothing to follow the ἔ. (Diod S 19, 59, 6 κρίσιν ἐσχάτην τῆς περὶ Δημήτριον βασιλείας=the last [final] crisis in the reign of Demetrius; TestAbr B 3 p. 108, 3 [Stone p. 64] ἐσχατός μού ἐστιν): ἡ ἐ. ἡμέρα τ. ἑορτῆς (cp. 2 Esdr 18:18) J 7:37. τὴν ἐ. ἡμέραν τῆς ζωῆς Hv 3, 12, 2; ἐν τῇ ἐσχάτῃ αὐτοῦ ἡμέρᾳ in the last days of his life GJs 1:3 (cp. ApcEsd 7:10 ὥσπερ καὶ τὰ ἔσχατα τοῦ Ἰωσήφ). ὁ ἔ. κοδράντης (cp. 2 Esdr 15:15) Mt 5:26; Lk 12:59 v.l.; D 1:5; cp. 1 Cor 15:26, 52; Rv 15:1; 21:9. τὴν … ἐ. ῥάβδον GJs 9:1. τὰ ἔ. ῥήματα the last words (of a speech) Hv 1, 3, 3. As a self-designation of the Risen Lord ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἒ. the first and the last Rv 1:17; 2:8; 22:13. Esp. of the last days, which are sometimes thought of as beginning w. the birth of Christ, somet. w. his second coming ἡ ἐ. ἡμέρα the last day (PViereck, Sermo Gr., quo senatus pop. Rom. magistratusque … usi sunt 1888 ins 29, 9 [116 B.C.] εἰς ἐσχάτην ἡμέραν=forever) J 6:39f, 44, 54; 11:24; 12:48 (ApcMos 41; BAebert, D. Eschatol. des J, diss. Bres. ’36); Hv 2, 2, 5. Pl. (Is 2:2) Ac 2:17; 2 Ti 3:1; Js 5:3; D 16:3; B 4:9. ἐπʼ ἐσχάτου τῶν ἡμερῶν τούτων (Num 24:14; Jer 23:20; 25:19) in these last days Hb 1:2. ἐπʼ ἐσχάτων τ. ἡμερῶν (Hos 3:5; Jer 37:24; Ezk 38:16) 2 Pt 3:3 (cp. ἐπʼ ἐσχάτων χρόνων 1 Pt 1:20 v.l.); 2 Cl 14:2; B 12:9; 16:5; Hs 9, 12, 3; GJs 7:2.—ἐπʼ ἐσχάτου τοῦ χρόνου Jd 18; ἐπʼ ἐσχάτου τ. χρόνων 1 Pt 1:20.—ἔ. καιρός vs. 5; D 16:2. Pl. (TestIss 6:1 ἐν ἐσχάτοις καιροῖς) IEph 11:1. ἐπʼ ἐ. [κα]ι̣ρ̣[ῶ]ν̣ AcPl Ha 8, 25 (Ox 1602, 39f reads ἐπʼ ἐ̣|σ̣χάτῳ τῶν καιρῶν, cp. BMM recto 33; ApcMos 13).—ἐ. ὥρα (Teles p. 17, 5) 1J 2:18.—The neut. ἔσχατον as adv. finally (SIG 1219, 11 [III B.C.]; POxy 886, 21; Num 31:2; Pr 29:21; Tat. 35, 1) ἔ. πάντων last of all Mk 12:22; 1 Cor 15:8 (PJones, TynBull 36, ’85, 3–34). S. lit. s.v. παρουσία.③ pert. to furthest extremity in rank, value, or situation, last: last, least, most insignificant (opp. πρῶτος as Hierocles 23 p. 468: a human is ἔσχατος μὲν τῶν ἄνω, πρῶτος δὲ τῶν κάτω): (οἱ) πρῶτοι ἔσχατοι καὶ (οἱ) ἔσχατοι πρῶτοι Mt 19:30; 20:16; Mk 9:35 (πάντων ἔσχατος as Appian, Bell. Civ. 2, 77 §322); 10:31; Lk 13:30; Ox 654, 25 (restored); 26 (=ASyn. 256, 55; GTh 4; Fitzmyer, Oxy. p. 523). τὸν ἔ. τόπον κατέχειν take the poorest place (in this sense the ἔ. τόπος would be contrasted with the ἐνδοξότερος, as Diog. L. 2, 73) Lk 14:9; cp. vs. 10 (but s. 1 above). Of the apostles, whom God has exhibited as the least among humans, by the misfortunes they have suffered (Diod S 8, 18, 3 the ἔσχατοι are the people living in the most extreme misery; Dio Chrys. 21 [38], 37 the tyrants treat you as ἐσχάτους; Cass. Dio 42, 5, 5 Πομπήιος … καθάπερ τις τῶν Αἰγυπτίων ἔσχατος) 1 Cor 4:9. ἔ. τῶν πιστῶν IEph 21:2; cp. ITr 13:1; IRo 9:2; ISm 11:1. Of a very hazardous situation extreme εἰ … ἔ. κίνδυνον in extreme danger AcPl Ha 4, 15f (cp. Just., D. 46, 7 ὑπομένομεν τὰ ἐ. τιμωρία).—In a positive sense, utmost, finest εὐλόγησον αὐτὴν ἐσχάτην εὐλογίαν bless her with the ultimate blessing GJs 6:2 (s. de Strycker ad loc.; cp. Just., D. 32, 1 τῇ ἐ. κατάρᾳ w. the worst curse).—B. 940. Cp. τελευταῖο Schmidt Syn. IV 524–34. DELG. M-M. EDNT. TW. Sv. -
5 ὑπόστασις
A as an act, standing under, supporting,ἡ κεφαλὴ τοῦ μηροῦ καὶ ὁ αὐχὴν τοῦ ἄρθρου.. ὑπὸ συχνῷ μέρει τοῦ ἰσχίου τὴν ὑ. πεποίηται Hp.Art.55
; [τοὺς προσθίους πόδας] ἔχουσιν.. οὐ μόνον ἕνεχ' ὑποστάσεως τοῦ βάρους Arist.PA 659a24
;ἐνεπάγην εἰς ἰλὺν βυθοῦ, καὶ οὐκ ἔστιν ὑ. LXX Ps.68(69).3
.2 resistance,τοῦ κύματος Arist.Mete. 368b12
(unless = settling down); so perh. in Hp.Off.3, Ael.Fr.59.B as a thing,I in liquids, that which settles at the bottom, sediment, Hp.Steril.242, Arist.HA 551b29, Mete. 382b14, Thphr.HP 9.8.3; esp. of sediment in the urine, Hp.Coac. 146, 389, Aph.4.69, al., Gal.6.252, al.; but the urine itself is called ἡ ὑ. ἡ εἰς τὴν κύστιν, Arist. Mete. 358a8;ἡ τῆς ὑγρᾶς τροφῆς ὑ. Id.PA 647b28
; ἐκ τῶν νεφρῶν ἡ γιγνομένη ὑ. ib. 671b20; also of the dry excrement, ἡ τῆς ξηρᾶς τροφῆς ὑ. ib. 647b28, cf. 677a15, Mete. 358b9.b an accumulation of pus, abscess, Hp.Art.40.2 νέφους ὑποστάσεις cloud-cumuli, D.S.1.38.4 metaph. of time, duration,ἡ στιγμιαία τῶν καιρῶν ὑ. Gal.19.187
; μνήσθητι τίς μου ἡ ὑ. remember how short my time is, LXX Ps.88(89).48; ἡ ὑ. μου ὡσεὶ οὐθὲν ἐνώπιόν σου mine age is as nothing before thee, ib.38(39).6; ἐφ' ὅσον αὐτοῦ (sc. Ἕκτορος) ἡ ὑ. τῶν χρόνων ὑπῆρχεν as long as his store of years lasted, Vett.Val.347.14.5 coming into existence, origin,ἡ ὑ. μου ἐν τοῖς κατωτάτω τῆς γῆς LXX Ps.138(139).15
;περὶ τοῦ γένους.. τῶν Ἰουδαίων.. ὅτι.. τὴν πρώτην ὑ. ἔσχεν ἰδίαν J.Ap.1.1
; ἀκμὴ οὐδὲ ἔχει γενέσεως ὑ. καθ' ἑαυτήν has no power of originating by itself, Hermog. Id.1.10.II foundation or substructure of a temple, etc., LXX Na.2.7, D.S.1.66, 13.82; ὑποστάσεις ἐπάλξεων lower part of a crenellated wall, Ph.Bel.84.9; ὑ. ξύλου is f.l. for ὑπότασις ξ. in Hp. Mochl.25.2 metaph. of a narrative, speech, or poem, ground-work, subject-matter, argument, Plb.4.2.1, D.S.1.3, etc.3 plan, purpose, Id.16.32;κατὰ τὴν ἰδίαν ὑ. Id.1.28
, 15.70;πρὸς τὴν ἰδίαν ὑ. Id.1.3
; οἱ Αἰγύπτιοι.. ἰδίᾳ τινὶ ὑ. κεχρημένοι εἰσί (sc. in their calendar) Gem.8.16, cf. 25;κατὰ τὴν Καίσαρος ὑ. BMus.Inscr.892.21
(Halic., i B. C./i A. D.).4 confidence, courage, resolution, steadiness, of soldiers, Plb.4.50.10,6.55.2; hope,ἔστι μοι ὑ. τοῦ γενηθῆναί με ἀνδρί LXX Ru.1.12
; ἀπώλετο ἡ ὑ. αὐτῆς ib.Ez.19.5, cf. Ep.Hebr.3.14;ἡ ὑ. τῆς καυχήσεως 2 Ep.Cor.11.17
, cf. 9.4; ἔστιν δὲ πίστις ἐλπιζομένων ὑπόστασις confidence in things hoped for, Ep.Hebr.11.1 (unless substance be the right sense here).5 undertaking, promise,οἱ ὑπογεγραμμένοι γεωργοὶ ἐπέδωκαν ἡμῖν ὑπόστασιν PEleph.15.3
(iii B. C.), cf. PTheb.Bank1.8 (ii B. C.), PTeb.61 (b). 194 (ii B. C.).6 Astrol., τὰ τούτου (sc. κλήρου τύχης) τετράγωνα ὑπόστασις (fort. - στάσεις) [λέγεται] Serapio in Cat.Cod.Astr.8(4).227.III substantial nature, substance, δύσσχιστα, τῷ κολλώδη τὴν ὑ. ἔχειν woods hard to cleave, because of their resinous substance, Thphr.CP5.16.4; ἡ τοῦ γεώδους ὑ. ib.6.7.4.2 substance, actual existence, reality (οἱ νεώτεροι τῶν φιλοσόφων ἀντὶ τῆς οὐσίας τῇ λέξει τῆς ὑ. ἐχρήσαντο Socr. HE3.7
), opp. semblance,φαντασίαν μὲν ἔχειν πλούτου, ὑ. δὲ μή Artem.3.14
; τῶν ἐν ἀέρι φαντασμάτων τὰ μέν ἐστι κατ' ἔμφασιν, τὰ δὲ καθ' ὑπόστασιν (substantial, actual), Arist.Mu. 395a30, cf. Placit.3.6, D.L.7.135, 9.91; so ὑποστάσεις are the substances of which the reflections ([etym.] αἱ κατοπτρικαὶ ἐμφάσεις) appear in the mirror, Placit.4.14.2; ὑ. ἔχειν have substantial existence, Demetr.Lac.Herc.1055.14, S.E. P.2.94, 176, M.Ant.9.42; ἰδίᾳ χρησάμενον ὑποστάσει ( ὑποτάσει cod.), πρὸς ἰδίαν ὑ. φυτευθέντα, a separate existence, Sor.1.96, cf. 33;ὑπόστασιν μὴ ἔχειν Id.2.57
;ὑποστάσεις τε καὶ μεταβολαί M.Ant.9.1
, cf. 10.5; [ἡ παρασιτικὴ] διαφέρει καὶ τῆς ῥητορικῆς καὶ τῆς φιλοσοφίας.. κατὰ τὴν ὑ. (in respect of reality)· ἡ μὲν γὰρ ὑφέστηκεν, αἱ δὲ οὔ Luc. Par.27
;κατ' ἰδίαν ὑ. καὶ οὐσίαν S.E.M.9.338
.3 real nature, essence,χαρακτὴρ τῆς ὑ. Ep.Hebr.1.3
.IV as a Rhet. figure, the full expression or expansion of an idea, Hermog.Id.1.11, Aristid. Rh.1p.479S., Syrian. in Hermog.1.60 R.VI wealth, substance, property, ib.De.11.6, Je.10.17, POxy.1274.15 (iii A. D.), BGU1020.16 (vi A. D.), etc.2 pl., title deeds, documents recording ownership of property, POxy.237 viii 26 (ii A. D.).Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ὑπόστασις
-
6 ὑστερίζω
A- ιῶ D.4.32
, Arist.Ph. 262b17: [tense] aor. ὑστέρισα (v. ὑστερέω, which is a freq. v. l.):— like ὑστερέω, come after, come later or too late, Th.6.69, X.An.6.1.18, Men.364.5, Sam. 325; of attacks of fever, Gal.7.353;ὑ. ἐν [τοῖς καιροῖς] X.Cyr.8.5.7
, cf. 7.5.46, Arist.Ph. l.c., GA 770a22; αἱ ὧραι ὑ. the seasons are late, Plu.Luc.31; of the mind, Arist.SE 174a19; c. gen.,ὑ. τῶν καιρῶν
to be behind, come too late for,D.
4.35, 18.102;τῶν ἔργων Id.4.38
, cf. ib.32;τῶν πραγμάτων Isoc.3.19
;τῶν βαρβάρων Id.4.164
; ὑ. τῶν συλλογισμῶν to be behind-hand in apprehending them, Arist. Rh. 1400b32, cf. 1410b25;τὸ ναυτικὸν πρὸς ἅπασαν ὑστερίζον βοήθειαν Plu.Ant.63
; κραυγῇ οὐδὲν ὑστεριζούσῃ τοῦ λαγῶ lagging behind it, X.Cyr.1.6.40.II metaph., lag behind, be or become inferior to, c. gen.,ἀθληταί τινες.. ὑ. τῶν ἀντιπάλων Id.Mem.3.5.13
; τοὶς λόγοις ὑ., opp. τοῖς ἔργοις πρωτεύω, Arist.Rh.Al. 1420a18.III ὑ. τῆς ἀκμῆς τῆς ἐμαυτοῦ I am later than, i.e. past, my prime, Isoc.9.73; ἂν ὑστερίζῃ τῆς τεταγμένης ἀκμῆς if the guest is later than the appointed time, Alex.149.10.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ὑστερίζω
-
7 ἐπί
ἐπί, bei, als adv. ohne Casus: daran, dabei Ⅰ. Mit dem gen. (1) vom Orte, (a) eine Ruhe, ein Verweilen ausdrückend: auf; ἐφ' ἵππων χάζεσϑαι, φεύγειν u. ä., auf dem Wagen; ἐπὶ τοῦ προαστείου, in der Vorstadt; aber nicht so bei geographischen Eigennamen. An ἐπὶ τοῦ στρατοπέδου εἶναι, im Lager sein, reihen sich: ἐπ' οἰκήματος καϑῆσϑαι, Hure in einem Bordell sein. (b) dabei, in der Nähe; ἐπὶ Θρᾴκης, an der thracischen Grenze; ἐπὶ τῆς οἰκίας, zu Hause; übtr., ἔμενεν ἐπὶ τῆς ὀργῆς, ὑπάρχειν ἐπὶ τῆς γνώμης, dabei bleiben; ἐπὶ τῆς ἀρχῆς μένειν, im Amte bleiben. (c) in Gegenwart: vor, bes. ἐπὶ μαρτύρων, vor Zeugen. Daher ἐπ' ἐκκλησίας, in einer Versammlung; ἐπ' ὀμμάτων εἰςορᾶν τινα, vor Augen; αὐτὴ ἐφ' ἑαυτῆς, an und für sich. Auch οὐδεὶς ἐπ' ἀνϑρώπων, keiner unter den Menschen. (d) Bewegung wohin, das Streben andeutend, dort zur Ruhe zu kommen; γεγωνεῖν ἐπὶ Αἴαντος κλισίης, bis zu dem Zelt hin. Dah. τείχεα τὰ ἐπὶ Θρᾴκης, die dorthin liegen. (2) übertr., begleitende u. veranlassende Umstände ausdrückend; (a) sagen, ἐπὶ τοῦ καλοῦ παιδός, d. i. bei dem Knaben, in Ansehung desselben; ἐπ' ἐμοῦ λέγειν = an meinem Beispiel; bes. bei grammatischen Ausdrücken. Nach j-m benannt werden; ἐπ' ὀνόματος τούτου ἦν, ich war darauf eingeschrieben, ich führte ihn; ἐπὶ πάντων ὀργίζεσϑαι, bei allem, über alles. Bei Veranlassung, bei Gelegenheit; ἐφ' ἑνὸς παριδεῖν, in einem Stücke; ἡ ἐπ' Ἀνταλκίδου εἰρήνη, auf seine Veranlassung, durch seine Vermittelung abgeschlossen. (b) ἐφ' ἑαυτοῦ κεῖσϑαι, οἰκῆσαι, selbstständig, unabhängig; ἐπὶ προστάτου οἰκεῖν, unter dem Schutze; τὸ ἐφ' ἑαυτῶν προορώμενοι, was sie angeht, ihr Privatinteresse. (c) über etwas gesetzt werden (zur Bezeichnung des Amtes u. Geschäftes); ἐπὶ τοῦ ϑεωρικοῦ κατασταϑείς, darüber gesetzt; οἱ ἐπὶ τῶν πραγμάτων, die mit Staatsgeschäften Beauftragten; ὁ ἐπὶ τοῦ ὀρύγματος, der Henker; οἱ ἐπὶ τῶν ϑηρίων, Führer der Elephanten; ὁ ἐπὶ τοῦ οἴνου, der Kellermeister; ὁ ἐπὶ τοῦ νομίσματος, der Münzmeister; ὁ ἐπὶ τῆς σκηνῆς, Schauspieler; οἱ ἐπ' ἀξίας, die in Amt u. Würden. (d) ἐπὶ καιροῦ νόμους τιϑέναι, nach Erfordernis der jedesmaligen Umstände; ἐπ' ἀληϑείας οὐδεμιᾶς εἰρημένα, gegen alle Wahrheit. (3) Von der Zeit, die als begleitender Nebenumstand zu betrachten: unter, während; ἐπ' εἰρήνης, im Frieden; bes. bei Geschichtsschreibern Bezeichnung der Regierungszeit; ἄρχοντος δέ, bei Anführung der Archonten; ἐπ' ἐμεῦ, zu meiner Zeit, im Ggstz von πρότερον; ἐπ' ἐμῆς νεότητος, in meiner Jugend; ἐπὶ τῶν καιρῶν, zur rechten Zeit; ἐπὶ τοιαύτης ἀκαιρίας, zu solcher Unzeit; ἐπ ὶ τῆς τραπέζης, bei Tische. Allgemeiner ἐπὶ πολλῆς ἡσυχίας καὶ ἠρεμίας ὑμῶν, während ihr ganz untätig waret; ἐπὶ σχολῆς, in Mußestunden; ἐπ' ἀδείας, in Sicherheit. (4) Bei Zahlen: distributiv, je, zu, eigtl. das räumliche Nebeneinander andeutend; bes. von der Aufstellung der Soldaten, ἐπὶ τριῶν u. ä., drei Mann hoch; στρατιὰ παρατεταγμένη οὐκ ἐπ' ὀλίγων ἀσπίδων, in ziemlicher Tiefe; τὸ μέτωπον ἐπὶ τριακοσίων, die Fronte betrug 300 Mann; ἐφ' ἑνὸς ἦν ἡ κατάβασις, es konnte nur ein Mann nach dem andern herabsteigen; ὁ τοῖχος ἦν ἐπὶ ὀκτὼ πλίνϑων, acht Ziegel breit. (5) adverbial: οὐδ' ἐπὶ σμικρῶν λόγων, auch nicht im Geringsten II. Mit dem dat., (1) vom Orte, wie mit dem gen., (a) die Ruhe ausdrückend: auf; aber δικάζειν δίκας ἐπὶ ταῖς οἰκίαις = im Hause; μένειν ἐπὶ τοῖς ὅπλοις, bei den Waffen, im Lager; ἐπὶ ταῖς κεφαλαῖς καὶ τοῖς ὠσὶν ἀλωπεκίδας φορεῖν, über Kopf u. Ohren; ἐφ' ἵππῳ, zu Pferde; oft ἐπὶ ταῖς πύλαις, am Hofe, wie an den Pforten; ἐπὶ ϑύραις κοιμώμενος, an der Tür; ἐπὶ τῷ δεξιῷ κέρᾳ, auf dem rechten Flügel; ἐπὶ τοῖς ὁρίοις, an, auf der Grenze; ἥλιός ἐστιν ἐπὶ δυσμαῖς, dem Untergang nahe; ἐπὶ τελευτῇ τοῠ βίου γίγνεσϑαι, dem Tode nahe sein; ἐπὶ τοῖς δικασταῖς λέγειν, bei, vor den Richtern. (b) Auch bei Verbis der Bewegung, so daß der Ort, wo man zur Ruhe kommt, angezeigt wird: auf; κατέδησαν ἐπὶ κάπῃσιν, banden an Krippen; oft auch in feindlicher Beziehung: auf, gegen; συνιστάναι τινὰ ἐπί τινι, gegen j-n aufwiegeln; bes. von feindlicher Gesinnung. (c) Das räumliche Nebeneinander drückt auch eine Fülle aus, ὄγχνη ἐπ' ὄγχνῃ γηράσκει, μῆλον δ' ἐπὶ μήλῳ, Birne an Birne; φόνος ἐπὶ φόνῳ, Mord auf Mord; woran sich das äußere Hinzukommen reiht, ἄλλα τε πόλλ' ἐπὶ τῇσι, zu, außer diesen; ἐπὶ τῷδε ἀνέστη, zu, nach ihm; bes. bei Aufzählungen; ἐπὶ τούτῳ, außerdem; τἀπὶ τούτοις, das Weitere; ἐπὶ πᾶσι, zuletzt, endlich; ἐπί τινι εἶναι, hinter einem (bei Aufstellungen); οἱ ἐπὶ πᾶσιν, das letzte Glied; ἐπὶ τῷδε ἠγόρευε, nach diesem. Auch in Zahlenverbindungen, auch bei Cardinalzahlen. Ähnlich ist ζῆν ἐπὶ παισίν u. τελευτᾶν, bei Kindern, d. i. Kinder habend, mit Hinterlassung von Kindern. (d) übh. begleitende Umstände; εἰ δὴ καὶ ταχὺς ἔσκε ϑέειν ἐπὶ εἴδεϊ τῷδε, bei dieser Gestalt; καιρὸς ἐπὶ πᾶσιν ἄριστος, bei allem. In anderen Nebenbeziehungen, βοῦς ἐπὶ Πατρόκλῳ πέφνεν, ihm zu Ehren; ὁ λίϑινος λέων ἕστηκεν ἐπὶ Λεωνίδῃ, zu Ehren des L., auf seinem Grabe; dah. ( ἔπαινον) λέγειν ἐπί τινι, bei einem (Toten) sprechen, ihm eine Lobrede halten; μονομαχίας ἐπὶ τῷ πατρὶ ποιεῖν, dem Vater zu Ehren; κείρεσϑαι χαίτας ἐπ' Ἀδώνιδι, um den Adonis; λέξωμεν ἐπ' Ἀργείοις εὐχὰς ἀγαϑάς, Wünsche für die Arg.; ταῦτ' ἐφ' ἡμῖν Φοῖβος εἰρηκὼς κυρεῖ, in Beziehung auf uns; τἀπὶ σοὶ κακά, dein Unglück; ἐπὶ τοῖς φϑίμένοις ἀμελεῖν, in Beziehung auf die Toten, an den Toten; ἐπὶ τῇ κύλικι ᾄδειν, beim Becher singen. So ἐπὶ τῷ παρόντι, bei der gegenwärtigen Gelegenheit; ἐπὶ πᾶσι παρεῖναι, bei jeder Gel.; nur p. ἐπὶ δακρύοις, unter Ttänen; ἐπ' ἀσφάκτοις μήλοις, ohne geopfert zu haben. (2) Von der Zeit; ἐπὶ νυκτί, ἐπ' ἤματι, bei Nacht, an dem Tage; αἰὲν ἐπ' ἤματι, Tag für Tag; ἐπὶ τῷ δείπνῳ, beim Mahle. Auch nach; ἐπ' ἐξειργασμένοις, nach der Tat. (3) (a) ἐπί c. dat. von Amt und Geschäft gebraucht; ἐπὶ δμωῇσι σημαίνειν, den Befehl über die Mägde haben; οἱ ἐπὶ τούτοις ὄντες, die dazu beordert waren; οἱ ἐπὶ τοῖς πράγμασιν ὄντες, die Staatsmänner. (b) ἐπί τινι εἶναι, in j-s Gewalt stehen; ἄρχει τις αὐτῶν ἢ ' πὶ τῷ πλήϑει λόγος, hat das Volk zu sprechen?; τὰ δ' οὐκ ἐπ' ἀνδράσι κεῖται, steht nicht in ihrer Macht; ἐπὶ μάντεσιν ἦν, es stand bei den Sehern; ἐπὶ Τημένῳ ἐσώϑη ποτ' ἄν, wenn es auf den T. angekommen wäre; ἐφ' ὑμῖν ποιήσαντες, die es in eure Gewalt gaben; ἐπὶ τῇ τῶν λεγόντων δυνάμει τὸ πρᾶγμα καταστῆσαι, es solle nicht die ganze Verhandlung der Macht der Redner anheimgestellt sein; τὰ μὲν τότ' ἦν ἐπὶ τοῖς τότ' ἤϑεσι, hing davon ab. Dah. δίαιται ἐγένοντο ἐπὶ τοῖς νόμοις, unter Herrschaft der Gesetze, den Gesetzen gemäß; ἐπὶ πᾶσι δικαίοις, ganz dem Rechte gemäß. (4) Der Grund, die Veranlassung: wegen, um, aus; γελᾶν ἐπί τινι, über einen lachen (wo man dabei steht u. das Lachen als ein äußeres Zusammentreffen erscheint); μογεῖν ἐπί τινι, sich um etwas abmühen; ἐπὶ σοὶ μάλα πόλλ' ἔπαϑον, um deinetwillen erduldet' ich viel; αἰκίζει τοιοῖςδ' ἐπ' αἰτιάμασιν, um solcher Beschuldigungen willen; ἐπ' εὐνοίᾳ, um des Wohlwollens willen; ἐφ' αἵματι φεύγειν, um einer Blutschuld, eines Mordes willen in die Verbannung gehen; ἐπὶ τοῖς ἠγγελμένοις οἱ Ἀϑηναῖοι ναῦς ἐπλήρουν, auf diese Nachricht; ἔγνωσαν οὐκ ἐπὶ τῷ βελτίονι λόγῳ ἀποπεμπόμενοι, daß sie nicht aus dem bessern Grunde weggeschickt worden; ἐπὶ γογγυλίσι διαβιῶναι, von Rüben leben. (5) die Angabe des Zweckes; ἐπ' ἀρωγῇ, um Hilfe zu leisten; ἐπὶ ϑανάτῳ, ἐπὶ φίλτροις φάρμακα δοῦναι, um j-n zu töten, oder ihm Liebe einzuflößen; ἐπὶ τῇ δήμου καταλύσει, um die Volksherrschaft zu stützen; ἐπ' ἀγαϑῷ Κύρου, zum Vorteil des Kyrus; ἡ γενομένη ἐπὶ τῷ Μήδῳ συμμαχία, um den Krieg gegen die Meder zu führen; ἐπί σφισιν ἔχοντες, indem sie es auf sie anlegten; νῆες ἐφ' ἡμῖν τετάχαται, gegen uns, um uns zu unterwerfen; νόμους ἐπὶ τοῖς ἀδικοῦσι ἀνεγράψατε, um der Unrechttuenden willen, um sie zu strafen; πάντες γίγνονται ἐπὶ τῷ εὖ καὶ κακῶς πράττειν, das ist ihre Bestimmung; ἐπὶ τῷ ὑβρίζεσϑαι, um gemißhandelt zu werden; ἐπ' ὠφελείᾳ τῶν φίλων καὶ ἐπὶ βλάβῃ τῶν ἐχϑρῶν, zu Nutz und Frommen der Freunde, zum Schaden der Feinde; ἐπὶ διαβολῇ τῇ ἐμῇ λέγει, um mich zu verleumden; Ἐριφύλη ἐπὶ τῇ τοῦ ἀνδρὸς ψυχῇ τὸν ὅρμον δεξαμένη, um das Leben ihres Mannes zu verraten, od. unter der Bedingung, daß sie verriete. Bes. vom Preise, vom Lohne, nach dem man strebt, um den man sich bemüht; ἐπὶ ἀέϑλῳ, ἐπὶ μισϑῷ, ἐπὶ δώρῳ, um den Kampfpreis, um Lohn, um ein Geschenk; οὐκ ἂν ἐπὶ τῷ βίῳ παντὶ βούλοιτο ἀκοῦσαι, nicht ums Leben; ἐπ' οὐδενί, um keinen Preis; ἐπὶ πόσῳ ἄν τις δέξαιτο, wie viel möchte einer dafür geben. Übh. den Erfolg bezeichnend, μεγάλοι ϑόρυβοι κατέχουσιν ἡμᾶς ἐπὶ δυςκλείᾳ, so daß ein übler Ruf entsteht; ἐπὶ δορὶ καὶ φόνῳ καὶ ἐμῶν μελάϑρων λώβᾳ, daß Mord u. Verwüstung daraus entstehen. Dah. auch bei Angabe der Zinsen; δανείζομαι ἐπὶ μεγάλοις τόκοις, auf hohe Zinsen. Dah. ἐπὶ δραχμῇ, das ist zu 1% monatlich, nach unserer Weise zu 12% ἐπὶ πέντ' ὀβολοῖς, zu 10%, u. ä. Dem. Anders aber ἐπὶ τοῖς σώμασι μηδένα δανείζειν, auf den Körper, unter Verpfändung des Leibes. (6) die Bedingung; von jeder näheren Bestimmung, unter der etwas geschieht; αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο ἐπὶ τούτοις, unter den Bedingungen; bes. in der Vbdg ἐφ' ῷτε mit dem inf., unter der Bedingung, daß; ἐπ' ἴσοις, unter billigen Bedingungen. (7) Allgemeiner ist die Beziehung in τὸ δὲ ἔργον ἐφ' ᾡ καλοῦμεν τὸ ὄνομα, die Sache, der wir den Namen beilegen (bei der wir den Namen aussprechen); καλεῖν τινα ἐπί τινι, nach j-m benennen Ⅲ. Mit dem accusat., die Bewegung od. Richiung auf ein Ziel ausdrückend, (1) örtlich, (a) darauf zu, hin, zu, zunächst bei Verbis der Bewegung; bes. nach einem höheren Punkte: auf; ἐπὶ πόλιν διώκων, zur Stadt hin. Seltener so von Menschen: auf einen zu. Auch bei Verbis der Ruhe, z. B. καταστὰς ἐπὶ τὸ πλῆϑος, d. i. in die Volksversammlung geführt. In ἐπὶ δεξιά, ἐπ' ἀριστερά, zur Rechten u. Linken, ist immer an die Bewegung dahin zu denken. Ähnlich ἐπὶ δόρυ ἀναστρέφειν, d. i. rechtsumkehrt machen; ἐπὶ τάδε, diesseits; λέγειν ἐπί τινα, zu j-m sprechen. Bes. im feindlichen Sinne: gegen, wider, bes. von Menschen. (b) über od. durch etwas hin, daraufhin (die Ausdehnung u. Verbreitung im Raume bezeichnend), ἐπ' ἐννέα κεῖτο πέλεϑρα, er lag da über neun Morgen Landes hingestreckt; so oft πλεῖν ἐπὶ οἴνοπα πόντον, περᾶν, ὁρᾶν, λεύσσειν, über das Meer hin; ἐπὶ πολλὰ ἀλήϑην, über viele Lande hin; κλέος πάντας ἐπ' ἀνϑρώπους, unter allen Menschen verbreitet; ἐπὶ πᾶσαν Εὐρώπην ἐλλόγιμοι ἦσαν, durch ganz Europa hin. Auch bei Angabe des Maßes. (2) von der Zeit: Ausdehnung bis zu einem gewissen Punkte; ἐπὶ χρόνον, auf eine Zeit, eine Zeit lang; ἐπ' ἠῶ, bis, um Morgen; ἐπὶ δηρόν, auf lange; ὁ ἐπ' ἡμέραν ἔχων, der für den Tag zu leben hat. (3) bei Zahl- u. Maßbestimmungen: bis zu, bis auf; ἐπὶ διηκόσια, bis zu zweihundert; ἐφ' ὅσον, soweit; ἐπὶ τόσον, bis zu dieser Größe; ὅσσον τ' ἐπὶ ἥμισυ πάσης, bis zur Hälfte des ganzen Schiffes; ἐπὶ μακρόν, weithin; διασπειρόμενοι ἐφ' ὅσον καλῶς εἶχε, über einen so weiten Raum hin, als es gut war; ἐπὶ πολύ, weithin; ἐπὶ πολλοὺς τεταγμένοι, viel Mann hoch. (4) Übertr., zu (Zweck u. Absicht auszudrücken); ἐπὶ ἔργα τράποντο, sie wandten sich zur Arbeit; ἐπ' ἰϑύν, zur Unternehmung; ἐπὶ ἐμπορίαν ἀποδημεῖν, zum Handel verreisen; ἐπ' αὐτό γε τοῠτο πάρεσμεν, eben deswegen sind wir hierher gekommen; οὐκ ἐπὶ τοῦτο ἤλϑομεν, wir haben dies nicht unternommen; ἐπὶ πᾶν ἐλϑεῖν, alles unternehmen, alles aufbieten; ἐπ' ἔσχατα βαίνειν, zum Äußersten; bes. um etwas zu erreichen, bei den Verbis der Bewegung, στέλλειν ἐπ' ἀγγελίην, auf, nach Botschaft ausschicken; ἐπὶ βοῦν ἴτω, er gehe, um den Stier zu holen; seltener auch von Personen; λέγεται Ἡρακλῆς ἐπὶ τὸν Κέρβερον καταβῆναι, nach dem Cerberus, um ihn herauszuholen. (5) Allgemeine Beziehungen: ἐπὶ στάϑμην, nach der Richtschnur; ἐπ' ἴσα, adverbial, gleich, unentschieden (vom Treffen); ἐπὶ πλέον οὐκ ἀκήκοα, mehr; ἐπὶ τὰ γελοιότερα ἐπαινέσαι, so daß es lächerlich wird; ἐπὶ τὸ μεῖζον κοσμεῖν, übertreibend; καϑ' ἕκαστα ἐπὶ πάντα, im allgemeinen In Zusammensetzungen ist es (1) örtlich: auf, bei, in, an, sowohl mit dem Begriffe der Ruhe, ἐπίγειος, ἐπιπολάζω, als der Bewegung, ἐπιβαίνω, ἐπιτίϑημι; auch der Richtung nach, u. feindlich: gegen, ἔπειμι, ἐπιστρατεύω, übertr. ἐπιϑυμέω, dabei, ἐπιϑρηνέω. (2) zeitlich: darauf, darnach, ἐπιγίγνομαι, ἐπιβιόω; u. übh. Hinzukommen, ἐπιδίδωμι. (3) Veranlassung, ἐπιγελάω. (4) Wiederholung, ἐπέρομαι. (5) Abhängigkeit, Unterwerfung, ἐπαίτιος, ἐπικίνδυνος. Dah. Gemäßheit, ἐπίκαιρος. In der Anastrophe ἔπι, oft bei Dichtern, bes. Epikern. -
8 σημεῖον
σημεῖον, τό, [dialect] Ion. [full] σημήϊον, [dialect] Dor. [full] σᾱμήϊον IG12(3).452 (Thera, iv B.C.), [full] σᾱμεῖον IPE12.352.25 (Chersonesus, ii B.C.), IG5(1).1390.16 (Andania, i B.C.), [full] σᾱμᾶον CIG5168 ([place name] Cyrene):—= σῆμα in all senses, and more common in Prose, but never in Hom. or Hes.:A mark by which a thing is known, Hdt.2.38;σημεῖα τῶν δεδικασμένων.., σημεῖα πάντων ὧν ἔπραξαν Pl.R. 614c
; sign of the future, τυραννίδος ς. A.Ag. 1355;σ. λαβεῖν ἔκ τινος E.Hipp. 514
; trace, track,σημεῖα δ' οὔτε θηρὸς οὔτε του κυνῶν.. ἐξεφαίνετο S.Ant. 257
, cf. El. 886;τῆς καταβάσεως X.An.6.2.2
; of a cork on a buoy, Paus.8.12.1.b [dialect] Dor., tomb, IG12(3).452 (iv B.C.), CIGl.c.2 sign from the gods, omen, S.OC94;τὰ ἀπὸ τῶν θεῶν σ. γενόμενα Antipho 5.81
, cf. Pl.Phdr. 244c, Ap. 40b, X.Cyr.1.6.1; wonder, portent, LXX Ex.4.8, al.;σ. καὶ τέρατα Plb.3.112.8
, Ev.Matt.24.24, Ev.Jo.4.48, cf. IPEl.c., D.S.17.114;φόβηθρα καὶ σ. ἀπ' οὐρανοῦ Ev.Luc.21.11
; esp. of the constellations, regarded as signs,δύεται σημεῖα E.Rh. 529
(lyr.), cf. Ion 1157.3 sign or signal to do a thing, made by flags, ἀνέδεξε σημήϊον τοῖσι ἄλλοισι ἀνάγεσθαι he made signal for the rest to put to sea, Hdt.7.128; signal for battle, τὰ σ. ἤρθη, κατεσπάσθη, Th.1.49,63, etc.; καθαιρεῖν τὸ ς. to take it down, strike the flag, as a sign of dissolving an assembly, And.1.36; τὸ τῆς ἐκκλησίας ς. Ar.Th. 278; ὕστερος ἐλθεῖν τοῦ ς. Id.V. 690: generally, signal,σ. ὑποδηλῶσαί τινι ὅτι.. Id.Th. 1011
;τὰ σ. αὐτοῖς ἤρθη Th.4.42
; τὸ σ. τοῦ πυρός, ὡς εἴρητο, ἀνέσχον ib. 111; signal to commence work, [ἡ] τοῦ σημείου ἄρσις Ath.Mitt.35.403
(Pergam.); σημείῳ ἀβαστάκτῳ, σημείοις ἀβαστάκτοις with unremoved signal (s), of gymnasia, i.e. never closed, IGRom.4.446 (ibid.), Abh.Berl.Akad.1932(5).44(ibid., ii A.D.).4 standard or flag, on the admiral's ship, Hdt.8.92; on the general's tent, X.Cyr.8.5.13; ἔξω τῶν ς. out of the lines, ib.8.3.19.5 landmark, boundary, limit, ἔξω τῶν σ. τοῦ ὑμετέρου ἐμπορίου out of the limits of your commercial port, D.35.28; of milestones, Plu.CG7, Hdn.2.13.9.6 device upon a shield, Hdt.1.171, E.Ph. 1114; upon ships, figure-head, Ar.Ra. 933, Th.6.31, E.IA 255 (lyr.).7 signet on ring, etc., Ar.Eq. 952, V. 585, Pl.Tht. 191d, al., X.HG5.1.30, D.42.2, PRev.Laws 26.5 (iii B.C.); figure, image,Διὸς κτησίου Anticl.13
; badge,τρίαιναν σ. θεοῦ A.Supp. 218
: pl., written characters,γράψαι σημήϊα.. φωνῆς IG14.1549
([place name] Rome).8 watchword, war-cry, Plb.5.69.8;ἀπὸ σ. ἑνὸς ἐπιστρέφειν τὰς ναῦς Th.2.90
, cf.X.HG6.2.28.II sign, token, indication of anything that is or is to be, S.OT 1059, E.Ph. 1332;σ. φαίνεις ἐσθλὸς.. γεγώς S.El.24
, cf. OT 710;τέχνης σ. τῆς ἐμῆς Id.Ant. 998
; so laterτὰ σ. τῶν καιρῶν Ev.Matt.16.3
, etc.2 in reasoning, a sign or proof, Ar.Nu. 369, Th.1.6,10, And. 2.25, etc.;τούτων ὑμῖν σημεῖα δείξω Aeschin.2.103
, cf. 3.46;τάδε τὰ σ. ὡς.. X.Ages.1.5
;σ. εἰ.. Pl.Grg. 520e
; ὅτι ἀγαθὸς ἦν.., τοῦτο μέγιστον ς. Id.Min. 321b; τὸ μὴ ἐκδυθῆναι οὐδὲν σ. ἐστι is no proof to the contrary, Antipho 2.2.5; also, instance, example, Hp.VM 20; σημεῖον δέ· to introduce an argument, D.21.149, Isoc.4.86,107, etc.3 in the Logic of Arist., a sign used as a probable argument in proof of a conclusion, opp. τεκμήριον (a demonstrative or certain proof), APr. 70a11, SE 167b9, Rh. 1357a33.b in Stoic and Epicurean philos., sign as observable basis of inference to the unobserved or unobservable, Epicur.Ep.2p.43U., Phld.Sign.27, al., S.E.M.8.142, al.; περὶ σημείων (dub. sens.), title of work by Zeno, Stoic.1.14.4 Medic., symptom, Hp.Morb.3.6, 15, Aret.SD1.9, Gal.1.313, 18(2).306.5 pl., shorthand symbols, Plu.Cat.Mi.23, Gal. Libr.Propr.1, POxy.724.3 (ii A.D.), Lib.Or.42.25.III = στιγμή, mathematical point, Arist.APo. 76b5, Ph. 240b3, Euc.Def.1, al.; also ς. (with or without χρόνου) point of time, instant, Arist.Cael. 283a11, Ph. 262b2sq.2 in Prosody and Music, unit of time, Aristid.Quint.1.14, Longin.Proll. Heph.5.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > σημεῖον
-
9 συγκλείω
συγ-κλείω, [tense] fut. - κλείσω: [dialect] Ion. [suff] συγ-κληΐω, fut - κληΐσω: old [dialect] Att. [full] ξυγκλήω, [tense] fut. - κλῄσω: [dialect] Ep. [tense] aor.Aσυνεκλήϊσσα Nonn.D.48.309
:—[voice] Pass., [tense] aor. συνεκλείσθην, old [dialect] Att. ξυνεκλῄσθην: [tense] pf.συγκέκλειμαι Isoc.15.68
, but- εισμαι Men.670
, D.S.15.63, v.l. in E.Hec. 487; old [dialect] Att. ξυνκέκλῃμαι, [dialect] Ion. συγκεκλήιμαι (v. infr.):— shut or coop up, hem in, enclose, Hdt.4.157, 7.41;ξ. τὴν ἐκκλησίαν ἐς τὸν Κολωνόν Th.8.67
; πρὶν συγκλεῖσαι (sc. τοὺς ἰχθῦς τοῖς δικτύοις) Arist. HA 533b26; ;σ. τινὰς ἐντὸς τειχῶν Plb.1.17.8
;εἰς πολιορκίαν Id.1.8.2
([voice] Pass.); σ. [θεοὺς] τῇ ὕλῃ include them in matter, Plu.2.426b; [ἡ πολεμία] δυνέκλῃε διὰ μέσου shut off and intercepted them, Th.5.64:—[voice] Pass.,λίμνη συγκεκληιμένη πάντοθεν ὄρεσι Hdt.7.129
; Aër.21;σ. εἰς στενὴν ἐντομήν D.S.1.32
; ξυγκεκλῃμένη πέπλοις close muffled, E.Hec. 487.2 generally, of straits or difficulties,τινὰ εἰς ἀγῶνα Plb.3.63.3
;εἰς τὸν ἔσχατον καιρόν Id.11.2.10
:—[voice] Pass., συγκλείεσθαι ὑπὸ τῶν καιρῶν, τῶν πραγμάτων, Id.2. 60.4, 11.20.7; εἰς χαλεπὸν.. συγκεκλεισμένος βίον 'cabin'd, cribb'd, confined', Men. l.c.3 pit against one another, set to fight as in the lists,οἳ σὲ καὶ Ἑρμιόναν ἔριδι.. ξυνέκλῃσαν E.Andr. 122
(lyr.).4 ὁ συγκλείων,= smith, LXX 4 Ki.24.14:—[voice] Pass., χρυσίον συγκεκλεισμένον ib.3 Ki.6.20.II shut close, close, ; , Ion 241; [ τὰ βλέφαρα] X.Mem.1.4.6 ([voice] Pass.);ξ. τὰς πύλας Th.4.67
;τὰς θύρας Aeschin.1.74
;τὰς θυρίδας Gal.16.578
: abs., σύγκλῃε shut the doors, Ar.Ach. 1096; σ. τὰ δικαστήρια close the courts, Id.Eq. 1317;τὰ καπηλεῖα Lys.Fr.1.3
; σ. τοὺς ὀφθαλμούς close them up by blows, D.54.8:—[voice] Pass.,τὸ δεσμωτήριον συνεκέκλειστο And.1.48
codd. ( συνεκέκλῃτο Sauppe); of bivalve fish, Arist. HA 528a16; of eyebrows, come together, Hp.Loc.Hom.3; of wounds, Dsc.Ther.2.2 intr. in [voice] Act., ὥρας ἤδη συγκλειούσης as the season was now closing in, i.e. the days becoming shorter, Plb.18.7.3, cf. D.S.10.4; ([place name] Chersonesus).IV σ. τὰς ἀσπίδας lock their shields, X.Cyr.7.1.33: hence, abs., close up the ranks, Th.4.35; τὸ διάκενον καὶ οὐ ξυγκλῃσθέν the part that was not closed up, of a gap in the line, Id.5.72.2 connect closely together,τὰ ἀνόμοια ἁρμονίᾳ συγκεκλεῖς θαι Philol.6
; ἐν ἄρθροις συγκεκλῃμένον καλῶς well linked or compacted, E.Ba. 1300; ς. (sc. τὴν πόλιν)εἰς ταὐτόν Pl.Criti. 117e
, cf. Ti. 76a, etc.;σ. τὴν ἀρχὴν τῶν ῥηθήσεσθαι μελλόντων τῇ τελευτῇ τῶν προειρημένων Isoc. 12.24
, cf. 15.68 ([voice] Pass.):—[voice] Pass.,συγκλεισθήσονται ταῖς τε ἐπιγαμίαις καὶ ἐγκτήσεσι παρ' ἀλλήλοις X.HG5.2.19
.V conclude, complete, λόγον, διάνοιαν, A.D.Adv.121.1, Synt.66.8:—[voice] Pass., ib.11.9.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > συγκλείω
-
10 ὑστερέω
A , al.: [tense] aor. ὑστέρησα (freq. with v.l. ὑστέρισα) Hdt.1.70, etc.: [tense] pf.ὑστέρηκα D.S.15.47
, Ep.Hebr.4.1: [tense] plpf.ὑστερήκειν Th.3.31
:—[voice] Pass., [tense] aor.ὑστερήθην 2 Ep.Cor.11.9
, J.AJ15.6.7: ([etym.] ὕστερος):— to be behind or later, come late, opp. προτερέω orφθάνω, ὑστέρησαν οἱ ἄγοντες Hdt.1.70
, cf. E.Ph. 976, X.HG 5.1.3, Pl.Grg. 447a: c. dat. modi,ὑ. τῇ διώξει Th.1.134
;τῇ βοηθείᾳ D.59.3
: simply, occur later, of thunder after lightning, Epicur.Ep.2p.46U.II c. gen. rei, come later than, come too late for, ὑστέρησαν (v.l. ὑστέρισαν) ἡμέρῃ μιῇ τῆς συγκειμένης came one day after the appointed day, Hdt.6.89; ὑ. τῆς μάχης ἡμέραις (sic leg. cum cod.C1, pro - ρας) πέντε came too late for the battle by five days, X.An.1.7.12;ὑστερήσαντες οὐ πολλῷ Th.8.44
;ὑ. δείπνου Amphis 39
; ἐπειδὴ τῆς Μυτιλήνης ὑστερήκει had come too late to save M., Th.3.31; ὑ. τῆς πατρίδος fail to assist it, X.Ages.2.1; τῶν λέμβων ὑ. miss them, Plb.5.101.4;τῶν καιρῶν Arist.SE 175a26
;τῆς ἐργασίας PCair.Zen. 25.12
(iii B. C.);ταύτης [τῆς ὥρας] Gal.7.362
;τῆς βοηθείας D.S. 13.110
.2 c. gen. pers., come after him,ὑ. εἰς Ἁλίαρτον τοῦ Λυσάνδρου X.HG3.5.25
: also c. dat., come too late for him, Th.7.29.3ὑ. ἔς τι Hp.Epid.6.7.3
.III metaph., lag behind, be inferior to,τῶν.. ἀποστόλων 2 Ep.Cor.11.5
;ἐμπειρίᾳ ὑ. τῶν ἄλλων Pl.R. 539e
; μηδ' ἐν ἄλλῳ μηδενὶ μέρει ἀρετῆς ὑ. ib. 484d;ἵνα γνῶ τί ὑστερῶ ἐγώ LXXPs.38(39).5
.IV fail to obtain, lack,τἀγαθοῦ Clearch.Com.3.5
;τοῦ δικαίου PEnteux.86.11
(iii B. C.);ξύλων ἀκανθίνων οὐχ ὑστεροῦσι, ἀλλ' ἢ ἔχουσιν ἱκανά PCair.Zen. 270.5
(iii B. C.):—[voice] Med. (with [tense] aor. [voice] Pass.),ὑστερεῖσθαί τινος D.S.18.71
, Ep.Rom.3.23, J.AJ15.6.7, PMasp. 2 iii 14 (vi A. D.); ὑστερηθεὶς τῆς ὁράσεως having lost his sight, PLond.5.1708.85 (vi A. D.);δάνιον δανιεῖς αὐτῷ ὅσον ἂν ἐπιδέηται καὶ καθ' ὅσον ὑστερεῖται LXX De.15.8
(cod. A); in [tense] fut. [voice] Med., παιδὸς ὑστερήσομαι ( ἐστερήσομαι corr. Reiske) E.IA 1203.2 abs., fail, come to grief, Phld.Oec.p.50 J.; fall short of supplies,ἵνα μηθὲν ὑστερῇ τὰ ἐλαιούργια PHib.1.43.6
(iii B. C.):—[voice] Med., to be in want, Ev.Luc. 15.14, 1 Ep.Cor.8.8; [tense] pf. part. ὑστερημένοι those who have failed, Phld.Herc.1457.9.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ὑστερέω
-
11 ἀπο-λείπω
ἀπο-λείπω, 1) übrig lassen, zurücklassen, z. B. Speisen, Od. 9, 292; selten in Prosa, wo καταλείπειν in dieser Bdtg üblicher. – 2) verlassen, bes. im Unglück verlassen, einen Ort unvertheidigt lassen, δόμον Il. 12, 169; τῆς ϑεοῦ ἀπολελοιπυίης τὴν ἀκρόπολιν Her. 8, 41; τετρωμένον Plat. Conv. 220 e; vgl. Xen. Cyr. 7, 1, 29; den Mann verlassen, von der Frau, Dem. 30, 4; τόξοις ἀπὸ ψυχὰν λιπών Pind. P. 3, 101, wie Soph. Phil. 1143; βίον Xen. Mem. 4, 8, 1; τὴν ἀγοράν, d. i. nicht mehr auf dem Markt erscheinen, Plut. Pomp. 23; auch außer Acht lassen, unterlassen, γοητείας, προϑυμίας οὐδέν, Plat. Rep. X, 602 d Conv. 210 a; Thuc. 8, 22; ὕβρεως οὐδ' ὁτιοῠν ἀπέλιπον Dem. 54, 4. – 3) im Wettlauf hinter sich zurücklassen, Xen. Cyr. 8, 3, 25; dah. übertreffen, τοσοῠτον τοὺς ἄλλους ἀπολέλοιπε, ὥστε Isocr. 4, 50. Aehnl. fehlen lassen, z. B. ἀπὸ τεσσέρων πηχέων ἀπολείπουσα τρεῖς δακτύλους, sie hatte vier Ellen weniger drei Zoll, Her. 1, 60, vgl. 1, 117. – 4) absol. intrans., davon gehen, Her. 2, 14. 22, wo der accus. aus dem Zusammenhang sich ergiebt; ἐκ Συρακουσῶν, d. i. Syrakus verlassen, Thuc. 5, 4; ἐκ τῶν Μηδικῶν, aus dem Perserkrieg abziehen, 3, 10; ὅϑεν ἀπέλιπον, von wo ich (im Reden) abgeschweift war, Is. 5, 11; Plat. Gorg. 497 c u. sonst; ἔνϑεν λέγων ἀπέλιπες Xen. oec. 6, 1; bei Maaßbestimmungen, entfernt sein, ὡς πλέ ϑρον Xen. An. 6, 3, 11 u. öfter; ἀρετῆς Plat. Lach. 199 d; μικρὸν ἀπολείπω ποιεῖν τι, ich bin nicht weit entfernt, es zu thun, Plut.; ἡ πόλις μικρὸν ἀπέλιπεν ἔρημος εἶναι Timol. 1; τοῦ πολέμου μικρὸν ἀπολείποντος συνῃρῆσϑαι ib. 9; μικρὸν ἀπέλιπον διακόσιαι γενέσϑαι, es waren beinahe 200, Thuc. 7, 70; Her. 7, 9, 1; – verbraucht werden, ausgehen, τάων ὁὔ ποτε καρπὸς ἀπόλλυται οὐδ' ἀπολείπει Od. 7, 117; ὑποδήματα, abgehen, Xen. An. 4, 5, 14; zurückbleiben, wie Her. 7, 221 auch ἀπελίπετο braucht. – Gew. aber so – 5) pass., a) ἀπολείπεσϑαί τινος, hinter Einem zurückbleiben, ihm nicht folgen können, Xen. Cyr. 3, 1, 42 u. öfter; mit τὸ (τοῦ v. l.) μὴ ἀκολουϑεῖν Cyr. 5, 1, 24; πολὺ τῆς ἀληϑείας Her. 2, 106, wie Pol. 1, 4; τῶν καιρῶν, sie nicht zweckmäßig benutzen, Isocr. 3, 19; Dem. 34, 38; τῶν πραγμάτων, die Lage der Dinge nicht durchschauen, 27, 2; τῶν ἐμαυτοῦ κακῶν, nichts davon ahnen, Lys. 1, 15. – b) sich entfernen, verlassen, ἀλλήλων Plat. Conv. 192 d; συνουσίας Tim. 17 a. – c) beraubt werden, Soph. El. 1160; Eur. Or. 216 Med. 35.
-
12 πλήρωμα
πλήρωμα, ατος, τό (πληρόω; Eur., Hdt. et al.; ins, pap, LXX, Philo; Mel., P. 40, 279).ⓐ that which fills (up) (Eur., Ion 1051 κρατήρων πληρώματα; Hippocr., Aër. 7 τὸ πλ. τῆς γαστρός. Esp. oft. of a crew or cargo of ships since Thu. 7, 12, 3; 14, 1) ἡ γῆ καὶ τὸ πλ. αὐτῆς the earth and everything that is in it 1 Cor 10:26; 1 Cl 54:3 (both Ps 23:1, as also Did., Gen. 74, 8). ἦραν κλάσματα δώδεκα κοφίνων πληρώματα they gathered (enough) pieces to fill twelve baskets, twelve basketfuls of pieces Mk 6:43; cp. 8:20 (s. Eccl 4:6; EBishop, ET 60, ’48, 192f).ⓑ that which makes someth. full/complete, supplement, complement (Appian, Mithr. 47 §185 τὰ τῶν γυναικῶν πάντα ἐς τὸ πλήρωμα τῶν δισχιλίων ταλάντων συνέφερον) lit. of the patch on a garment Mt 9:16; Mk 2:21 (FSynge, ET 56, ’44/45, 26f).—Fig., perh., of the church which, as the body, is τὸ πλ., the complement of Christ, who is the head Eph 1:23 (so Chrysostom. The word could be understood in a similar sense Pla., Rep. 2, 371e πλ. πόλεώς εἰσι καὶ μισθωτοί). Much more probably the Eph passage belongs under② that which is full of someth. (Lucian, Ver. Hist. 2, 37; 38 and Polyaenus 3, 9, 55 the manned and loaded ship itself [s. 1a above]; Philo, Praem. 65 γενομένη πλ. ἀρετῶν ἡ ψυχὴ … οὐδὲν ἐν ἑαυτῇ καταλιποῦσα κενόν; Herm. Wr. 12, 15 God is called πλήρωμα τῆς ζωῆς; 6, 4 ὁ κόσμος πλήρωμά ἐστι τῆς κακίας, ὁ δὲ θεὸς τοῦ ἀγαθοῦ; 16, 3 τ. πάντων τὸ πλ. ἔν ἐστι.—Rtzst., Poim. 25, 1) (that) which is full of him who etc. (so as early as Severian of Gabala [KStaab, Pls-Kommentare ’33, 307] and Theodoret, who consider that it is God who fills the church.—Cp. CMitton, ET 59, ’47/48, 325; 60, ’48/49, 320f; CMoule, ibid. 53 and Col and Phil ’57, 164–69).ⓐ full number (Hdt. 8, 43; 45 of ships; Aristot., Pol. 2, 7, 22 of citizens; Iren. 1, 1, 3 [Harv. I 11, 11] and Hippol., Ref. 6, 38, 4 as Gnostic t.t.) τὸ πλ. τῶν ἐθνῶν Ro 11:25 (cp. Ael. Aristid. 13 p. 262 D.: πλήρωμα ἔθνους). For 11:12, which is also classed here by many, s. 4 below.ⓑ sum total, fullness, even (super)abundance (Diod S 2, 12, 2 καθάπερ ἔκ τινος πηγῆς μεγάλης ἀκέραιον διαμένει τὸ πλήρωμα=as if from a great source the abundance [of bitumen] remains undiminished. As gnostic t.t. Iren. 1, 8, 4 [Harv. I, 73, 3]; Hippol., Ref. 8, 10, 3—s. also a) τινός of someth. πλ. εὐλογίας Χριστοῦ the fullness of Christ’s blessing Ro 15:29. πᾶν τὸ πλ. τῆς θεότητος the full measure of deity (s. θεότης) Col 2:9; without the gen., but in the same sense 1:19.—W. gen. to denote the one who possesses the fullness: θεοῦ πατρὸς πλ. IEph ins (s. Hdb. ad loc.). εἰς πᾶν τὸ πλ. τοῦ θεοῦ that you may be filled with all the fullness of God Eph 3:19 (s. πληρόω 1b). Of Christ: ἐκ τοῦ πληρώματος αὐτοῦ J 1:16 (s. Bultmann 51, 7).—Abs. ἀσπάζομαι ἐν τῷ πληρώματι I greet in the fullness of the Christian spirit ITr ins.—On εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ Eph 4:13 s. μέτρον 2b.④ act of fulfilling specifications, fulfilling, fulfillment (=πλήρωσις, as Eur., Tro. 824; Philo, Abr. 268 π. ἐλπίδων) τὸ πλήρωμα αὐτῶν their (the people of Israel) fulfilling (the divine demand) Ro 11:12 (opp. παράπτωμα and ἥττημα). But this pass. is considered by many to belong under 3a above. πλ. νόμου ἡ ἀγάπη 13:10 (on the semantic field relating to love s. TSöding, ETL 68, ’92, 284–330, and Das Liebesgebot bei Paulus ’95).⑤ the state of being full, fullness of time (πληρόω 2) τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου Gal 4:4 (s. ASP VI, 587, 34 [24/25 A.D.] τοῦ δὲ χρόνου πληροθέντος). τὸ πλ. τῶν καιρῶν Eph 1:10.—Lghtf., Col and Phlm 255–71; ARobinson, Eph 1904, 255ff; HMaVallisoleto, Christi ‘Pleroma’ iuxta Pli conceptionem: Verbum Domini 14, ’34, 49–55; FMontgomery-Hitchcock, The Pleroma of Christ: CQR 125, ’37, 1–18; JGewiess: MMeinertz Festschr. ’51, 128–41; PBenoit, RB 63, ’56, 5–44 (prison epp.); AFeuillet, Nouvelle Revue Theol. (Tournai) 88, ’56, 449–72; 593–610 (Eph 1:23); GMünderlein NTS 8, ’62, 264–76 (Col 1:19); HSchlier, D. Brief an die Epheser4, ’63, 96–99; POverfield, NTS 25, ’79, 384–96; CEvans, Biblica 65 ’84, 259–65 (Nag Hammadi).—DELG s.v. πίμπλημι. M-M. EDNT. TW. -
13 περίστασις
A standing round, τίς ἥδε κραυγὴ καὶ δόμων π.; crowds standing round the house, Telecl.35 ; π. ποιεῖσθαι, of crowds, Thphr.Char.8.12(pl.); ὄχλοιο π. Timo 34.1 : hence, in concretesense, crowd standing round, Plb.1.32.3, 18.53.11.2 surrounding, ἡ τοῦ ψυχροῦ π. Arist.Pr. 869a21 : in concrete sense, environment,π. ἀέρος ψυχροῦ Epicur.Ep.2p.50U.
, cf. p.48 U.; surrounding space, Plb.6.31.1, 6.41.2 ; esp. free space round a building, OGI483.123, al. (Pergam., ii A. D.), IG14.352i8, 70 ([place name] Halaesa).b portico surrounding a hall or temple, ib.42(1).102.6 (Epid., iv B. C.), Callix.1 ;ἡ ἔξω π. τοῦ σηκοῦ IG7.3073.90
(Lebad.).II circumstances, situation, state of affairs, Plb.1.35.10, 4.67.4, etc.;αἱ π. [τῶν πόλεων] Id.10.21.3
; τὸ παράδοξον τῆς π. Posidon.36 J.; π. nostra, the position of my affairs, Cic.Att.4.8b.2 ; the actuality,μέζων τῆς π. ἡ φαντασίη Aret.SD2.9
; τὰ κατὰ περίστασιν καθήκοντα duties dependent on circumstances, Stoic.3.135, al., cf. Cic.Att.16.11.4, Phld.Rh.1.219 S. (pl.): sg. of a particular circumstance, Ael.Tact.35.1, A.D.Synt.145.4, etc.;κατά τινα π. γραμμάτων Gal.11.242
.b esp. difficult position, crisis (both senses distd. in Arr.Epict.2.6.17, M.Ant.9.13);δὸς π. καὶ λάβε τὸν ἄνδρα Stoic.3.49
; κατὰ τὰς π. in critical times, Plb.1.82.7, cf. 4.33.12, etc.; διὰ τὰς τῶν καιρῶν π. SIG731.2 (Tomi, i B. C.);εἰς πᾶν ἐλθεῖν περιστάσεως Plb.4.45.10
, cf. 1.84.9, etc.; χαλεπὴ π. LXX 2 Ma.4.16, cf. Dsc.Alex.Praef.; μετὰ τὴν κατασχοῦσαν τὴν πόλιν π. SIG708.7 (Istropolis, ii B. C.), cf. IG22.1338.27, Orph.Fr.285.63 ;ἐν π. ἰσχυρᾷ τῶν ἔξωθεν Porph.Abst.1.55
.2 Rhet., circumstances of the case treated by a speaker, Quint. Inst.3.5.18, 5.10.104, Corn.Rh.p.362 H.; classified by Hermog.Inv. 3.5.3 outward pomp and circumstance, ἡ τοῦ βίου π. Plb.3.98.2, cf. 31.26.3 ; τρυφὴ καὶ π. Antig.Car. ap. Ath.12.547f; ὑπάρχων ἐν μεγάλῃ π. Phld.Acad.Ind.p.101 M.4 in Meteorology, of climatic conditions, ἡ κατὰ τὸν ἀέρα π. Plb.3.84.2 ; λοιμικαὶ π. pestilential conditions, Id.6.5.5, cf. SIG731.7 (Tomi, i B. C.); καυματώδης π. D.S.4.22.b Astron., position of the heavenly bodies, ἐκλειπτικὴ π. Sch.Arat. 862.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > περίστασις
-
14 συντέλεια
συντέλεια, ας, ἡ (orig. ‘community contribution’ [the basic semantic component relates to someth. that complements someth. already present]; in various senses Pla., Demosth. et al.; ins, pap, LXX; En 106:18; TestSol; TestJob 4:6; Test12Patr; ApcEsdr 2:31 p. 26, 25 Tdf.; Aristobul., in Eus., PE 8, 10, 9[=Denis p. 219 ln. 11f; Holladay Fgm. 2, 55 p. 138]; Jos., Ant. 15, 389; 20, 262; Tat.; Ath., R. 12 p. 61, 31 ‘increment’; Theoph. Ant. 2, 31 [p. 176, 14] ‘posterity’) in our lit. only in a temporal sense: a point of time marking completion of a duration, completion, close, end (Polyb. 1, 3, 3; 1, 4, 3 al.; SIG 695, 13 [II B.C.]; POxy 1270, 42 [II A.D.] ς. τοῦ ἔτους; LXX; Iren. 1, 6, 1 [Harv. I 53, 2]) συντέλεια (τοῦ) αἰῶνος the end of the (present; αἰών 2a) age (TestBenj 11:3; TestJob 4:6) Mt 13:39f, 49; 24:3; 28:20. τοῦ αἰῶνος τούτου of this age 13:40 v.l., 49 v.l. τῶν αἰώνων of the ages (TestLevi 10:2; Did., Gen. 115, 19. Cp. in gnostic speculation ς. καὶ ἐκπύρωσις τοῦ παντός Hippol., Ref. 9, 30, 8) Hb 9:26. τῶν καιρῶν (Da 9:27) Hv 3, 8, 9. τοῦ κόσμου Mt 13:49 D. ἐπʼ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν τῆς συντελείας in the last days of the consummation (of the age) Hs 9, 12, 3 (cp. TestZeb 9:9 καιρὸς συντελείας; ApcEsdr 2:31 τὴν ἡμέραν τῆς συντελείας; cp. ViJer 13).—DELG s.v. τέλος. M-M. TW. -
15 ἔφ-εδρος
ἔφ-εδρος, 11 darauf sitzend; ταυροκτόνων λεόντων ἔφεδρε Soph. Phil. 399 ch., von Löwen gezogen; πτεροῠντος ἵππου ἔφεδρος Eur. Ion 202; γῆς ἔφεδρος στρατός Rhes. 954, das Land besetzende, im Lande lagernde Heer. – 2) daneben, dabei sitzend, σκηναῖς ἔφ. Ἀγαμεμνονείαις Eur. Tr. 139; τῶν πηδαλίων, der am Steuerruder sitzt, der Steuermann, Plat. Polit. 273 d. – Bes. im Kampfspiel, der Fechter, der statt des Ueberwundenen eintritt u. den Kampf fortsetzt, Ar. Ran. 791 ff., wo der Schol. erkl. ὁ μαχομένων τινῶν παρακαϑήμενος καὶ μέλλων τῷ νεκικηκότι μαχήσασϑαι; ἔφ. ἀγῶνος Plut. Pomp. 53; so vielleicht Soph. Ai. 604 zu nehmen, καί μοι δυςϑεράπευτος Αἴας ξύνεστιν ἔφεδρος, nach dem Schol. ὅτι ἔσχατος ἐλείφϑη Αἴας εἰς κακόν, s. Lob. zu der Stelle; vgl. noch Luc. Hermot. 41 ff.; Plut. Sull. 29; ἔφεδρος ἀμφοῖν, der die von beiden siegende Partei bekämpfen wird, Caes. 28; übertr., ὡς ἔφεδρος ἀνίστημι τὴν τελευταίαν ἀπορίαν, ἐπεὶ ταῖς πρώταις διηγώνισται μετρίως S. N. V. 12; zum Schutze bereitstehend, ἱππόται Eur. Phoen. 1095; als Reserve dienend, Pol. 8, 33, 6; übh. ein frischer, gefährlicher Feind, Pind. N. 4, 96; πρὸς βασιλέα τὸν μέγιστον ἔφεδρον ἀγωνιζοίμεϑα Xen. An. 2, 5, 10; ähnlich heißt so Orest Aesch. Ch. 853, mit dem Nebengedanken "der Rächer seines Vaters". – Dah. auch der in die Stelle eines Andern eintritt, βασιλεύς, der Thronfolger, Her. 5, 41; βασιλείας, Kronprätendent, Luc. Gall. 9; – der bei Etwas sitzt, um aufzulauern, der Wächter, Callim. Del. 125; τῶν καιρῶν, der den rechten Zeitpunkt abpaßt, Pol. 3, 12, 6; βίου, der auf den Tod des Andern wartet, Men. Stob. fl. 83, 5. – Bei Hippocr. ist τὸ ἔφεδρον ein feststehender Sitz, Stuhl.
-
16 εφεδρος
I21) сидящий, восседающий(ἵππου Eur.)
λεόντων ἔ. Soph. — восседающая на львах (Кибела);ἔ. τῶν πηδαλίων Plat. — сидящий у кормила, кормчий2) живущий, обитающий(σκηναῖς Ἀγαμεμνονίαις Eur.)
3) стоящий лагерем, занимающий(γῆς ἔ. Ἑλλήνων στρατός Eur.)
4) находящийся рядом, т.е. готовый оказать помощь(Αἴας ξύνεστίν μοι ἔ. Soph.)
5) находящийся в резерве(ἱππόται Eur.)
6) идущий на смену, являющийся преемником или будущий(βασιλεύς Her.)
7) подкарауливающий, подстерегающий, высматривающий(τῶν καιρῶν и τοῖς καιροῖς Polyb.)
IIὅ1) соперник, противникἔ. ἦν ἀμφοῖν Plut. — (Красс) был противником обоих
2) преемник(ἔ. καὴ διάδοχός τινος Luc.)
-
17 μελετάω
A take thought or care for, c. gen., βίου, ἔργου, Hes.Op. 316, 443: c. acc. rei,δόξαν ἀρετῆς Th. 6.11
; of a physician, treat a case, Hp.Int.27, etc.:—[voice] Pass., of the patient, ib.26, etc.2 attend to, study, οὐ δύναμαι ἀκοῦσαι, τοῦτο μελετῶν (sc. τὸ ἀκοῦσαι) Hdt.3.115;πλήθους δόξας μεμελετηκώς Pl. Phdr. 260c
.II pursue, exercise, [ μαντείην] h.Merc. 557; μ. τοῦτο (sc. ἡμεροδρόμην εἶναι) Hdt.6.105: freq. in [dialect] Att.,μ. σοφίαν Ar.Pl. 511
; τέχνας, ῥητορικήν, Pl.Grg. 511b, 511c, 448d; practise, ἤθη, γαστριμαργίας, ὕβρεις, Id.Phd. 81e; ; [ νόμους] E.Ba. 892 (lyr.); (anap.);τὴν τῶν πολεμικῶν ἄσκησιν Arist.Pol. 1333b39
: generally,μ. ἄδικα LXX Jb.27.4
;ταῦτα μελέτα 1 Ep.Ti.4.15
; esp. practise speaking, con over a speech in one's mind,λογάρια δύστηνα μελετήσας D.19.255
;ἀπολογίαν Id.46.1
; also, deliver, declaim (cf. 11.5 b),λόγους D.C.40.54
:—[voice] Pass., τὸ ναυτικὸν οὐκ ἐνδέχεται ἐκ παρέργου μελετᾶσθαι naval warfare cannot be practised 'en amateur', Th.1.142; εὐταξία μετὰ κινδύνων μελετωμένη discipline put in practice on the battle-field, Id.6.72, cf. Pl.R. 455c.2 c. inf., μετρίως ἀλγεῖν μελετᾷ σοφία practises moderation in grief, E. Fr.46;λαλεῖν μεμελετήκασί που Ar.Ec. 119
; alsoμ. τοξεύειν καὶ ἀκοντίζειν X.Cyr.1.2.12
, cf. Antipho 3.2.3;μ. ποιεῖν καὶ λέγειν Lys.10.9
; μ. ἀποθνῄσκειν, τεθνάναι, practise dying, death, Pl.Phd. 67e, 81a, cf. Epicur.Fr. 470.3 less freq. c. part.,μ. κυβερνῶντες X.Ath.1.20
; with ὡς and part., Id.Cyr.5.5.47.4 with Prep.,μ. ἔν τινι LXX Jo. 1.8
,al.5 abs., study, train oneself, Ar.Ec. 164, Th.1.80, X.HG 3.4.16; ἦν τὸ ἱππικὸν μεμελετηκός ib.6.4.10: c. dat. modi,τόξῳ μ. καὶ ἀκοντίῳ Id.Cyr.2.1.21
; ἐν τῷ μὴ μελετῶντι by want of practice, Th.1.142.b esp. practise oratory, declaim, Pl.Phdr. 228b; ἐπὶ τῶν καιρῶν μ. extemporize a speech, D.61.43;Ἑλληνιστὶ μ. Plu.Cic.4
, cf. 2.131a, Luc.Sol.6, Philostr. VS1.24.2, AP11.145; of actors, Arist. Pr. 904b3.6 Medic., of disease, threaten,μ. τὴν τοῦ καρκινώματος γένεσιν Leonid.
ap. Aët.16.43: abs.,ἢν κρύβδην μελετήσῃ.. ἡ νοῦσος Aret.SD2.12
:—[voice] Pass.,ἀπειλᾷ καὶ μελετᾶται μανία Steph. in Hp.1.99
D., cf. Aët.16.63.7 c. acc. pers., exercise, train persons, ἐμελέτησεν [αὐτοὺς] ὡς εἶεν .. X.Cyr.8.1.42: c. inf.,οὓς ἀναβαίνειν ἐπὶ τοὺς ἵππους μελετᾷ Φείδων Mnesim.4.7
:—[voice] Pass., μελετώμενοι ὑπ' αὐτῶν τὴν πτῆσιν, of eaglets, Philostr.VA1.7.III Gramm., to be accustomed, c. inf.,μεμελέτηκε τὸ τ ¯ εἰς θ ¯ τρέπεσθαι An.Ox.1.66
;τὰ μὴ μελετήσανταπάσχεινσυναίρεσιν Theognost. Can.145.25
.b Medic., acquire a habit,μελετησάντων ἐκπίπτειν βραχιόνων Gal.14.782
:— [voice] Pass., become chronic,μελετηθὲν τὸ πάθος Aët.16.67
.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > μελετάω
-
18 ἐκκλείω
ἐκκλείω, [dialect] Ion. [full] ἐκκληΐω or [suff] ἐκκηρ-κλήω, old [dialect] Att. [full] ἐκκλήω: [dialect] Att. [tense] fut. -A : [dialect] Dor. [tense] aor. 1 -κλᾳξα Com.Adesp.1203.7
(dub.): [tense] pf.ἐκκέκλεικα Men.Sam. 201
:—shut out from, c.gen., ἐ. ἄλλον ἄλλοσε στέγης E.l.c.:—[voice] Pass., to be shut out, Id.HF330.2 metaph., shut out, exclude from,πόλιν τῆς μετοχῆς Hdt.1.144
; τῆς συμμαχίας, τῶν ὅρκων, Aeschin.2.85,3.74 : c. acc. et inf., .3 hinder, prevent,τῷ καιρῷ τὴν κατηγορίαν Plb.18.8.2
;τὴν θήραν D.S.3.16
:—[voice] Pass., ἐκκληϊόμενοι τῇ ὥρῃ being prevented by [want of] time, Hdt.1.31 ;ἐκκλεισθεὶς ὑπὸ τῶν καιρῶν D.S.18.3
: c. inf.,ἐ. ποιεῖν τι Id.4.32
, cf. Arist.MM 1198b16.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἐκκλείω
-
19 ἔφεδρος
A sitting or seated upon, c. gen., λεόντων ἔφεδρε, of Cybele, S.Ph. 401 (lyr.); (lyr.);γῆς ἔ. στρατός Id.Rh. 954
.2 ἔφεδρον, τό, firm seat, bench, Hp.Fract.8.3 ἔφεδρον, τό, = ἵππουρις, prob.in Dsc.4.46, Plin.HN26.133.II sitting by, at, or near, τῶν πηδαλίων, of a helmsman, Pl.Plt. 273e: also c.dat., (anap.):abs., ξύνεστιν ἔφεδρος lies close at hand, S.Aj. 610 (lyr.).2 posted in support or reserve, ἐφέδρους ἱππότας.. ἱππόταις ἔταξε posted horsemen to support horsemen, E.Ph. 1095, cf. Plb.8.31.6, Onos.21.6, al.3 lying by and watching, waiting on, τῶν καιρῶν, τοῖς καιροῖς, Plb.3.12.6, Fr. 160, cf. Call.Del. 125; ἔ. βίου waiting upon his life, i.e. for his death, Men.663; χαλεπώτατοι ἔ., of debtors in a city, Aen.Tact.14.1.4 the third competitor in contests, who sits by to fight the conqueror, Pi.N.4.96, E.Rh. 119, Ar. Ra. 792, cf. Luc.Herm.41 sq.;πρὸς βασιλέα τὸν μέγιστον ἔφεδρον ἀγωνιζόμεθα X.An.2.5.10
;καθάπερ ἔ. ἀθλητῇ Plu.Sull.29
;Κράσσος, ὃς ἔ. ἦν ἀμφοῖν Id.Caes.28
;ἔ. τοῦ ἀγῶνος Id.Pomp.53
; μόνος ὢν ἔφεδρος δισσοῖς, i.e. one against two, with no one to take his place if beaten, A.Ch. 866 (anap.).5 generally, one who waits to take another's place, a successor,ἔ. βασιλεύς Hdt.5.41
;ἔ. τινός Luc.Gall.9
.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἔφεδρος
-
20 ἔφεδρος
ἔφ-εδρος, (1) darauf sitzend; ταυροκτόνων λεόντων ἔφεδρε, von Löwen gezogen; γῆς ἔφεδρος στρατός, das Land besetzende, im Lande lagernde Heer. (2) daneben, dabei sitzend; τῶν πηδαλίων, der am Steuerruder sitzt, der Steuermann. Bes. im Kampfspiel: der Fechter, der statt des Überwundenen eintritt u. den Kampf fortsetzt; ἔφεδρος ἀμφοῖν, der die von beiden siegende Partei bekämpfen wird; zum Schutze bereitstehend; als Reserve dienend; übh. ein frischer, gefährlicher Feind; ähnlich heißt so Orest mit dem Nebengedanken »der Rächer seines Vaters«. Dah. auch der in die Stelle eines andern eintritt, βασιλεύς, der Thronfolger; βασιλείας, Kronprätendent; der bei etwas sitzt, um aufzulauern, der Wächter; τῶν καιρῶν, der den rechten Zeitpunkt abpaßt; βίου, der auf den Tod des anderen wartet; τὸ ἔφεδρον ein feststehender Sitz, Stuhl
См. также в других словарях:
Γερμανία — Επίσημη ονομασία: Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας Προηγούμενη ονομασία (1948 90): Γερμανική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία (ή Δυτική Γερμανία) & Γερμανική Λαϊκή Δημοκρατία) Έκταση: 357.021 τ.χλμ Πληθυσμός: 82.440.309 κάτ. (2000) Πρωτεύουσα:… … Dictionary of Greek
Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής — Επίσημη ονομασία: Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής Συντομευμένη ονομασία: ΗΠΑ (USA) Έκταση: 9.629.091 τ. χλμ Πληθυσμός: 278.058.881 κάτ. (2001) Πρωτεύουσα: Ουάσινγκτον (6.068.996 κάτ. το 2002)Κράτος της Βόρειας Αμερικής. Συνορεύει στα Β με τον… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Τέχνη (Βυζάντιο) — Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΤΕΧΝΗ Για τους περισσότερους ανθρώπους το Βυζάντιο αντιπροσωπεύει ένα κράτος που επέζησε για σχεδόν 1.200 χρόνια και συνέβαλε σημαντικά στη διάδοση του χριστιανισμού και στη διαφύλαξη του αρχαίου ελληνικού και ρωμαϊκού πνεύματος. Για… … Dictionary of Greek
ζωροαστρισμός — Αρχαία περσική θρησκεία που ίδρυσε ο Ζωροάστρης (βλ. λ.). Οι διδασκαλίες του ζ. εξελίχθηκαν εντυπωσιακά με την πάροδο του χρόνου. Η αρχαιότερη φάση αντιπροσωπεύεται από τις διδασκαλίες των Γκάθα. Μετά την αρχική διαρχία, η οποία ήταν άλλωστε… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Θρησκεία — ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ Το περιεχόμενο της θρησκείας που επικράτησε στον ελλαδικό χώρο κατά την Παλαιολιθική εποχή δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί επακριβώς. Τα λιγοστά και δυσεξιχνίαστης σημασίας ευρήματα δεν βοηθούν προς την κατεύθυνση αυτή … Dictionary of Greek
Τανζανία — Κράτος της ανατολικής Αφρικής. Βρίσκεται ανάμεσα στην Kένυα και την Oυγκάντα στα B, στο Zαΐρ, στη Pουάντα και στο Mπουρούντι στα Δ, στη Zάμπια, στο Mαλάουι και στη Mοζαμβίκη στα Ν. Οι ανατολικές ακτές της βρέχονται από τον Iνδικό ωκεανό.H… … Dictionary of Greek
παιδικό θέατρο — Όλες οι μορφές του θεάματος (θέατρο, κινηματογράφος, τηλεόραση, τσίρκο κ.ά.) συνδέονται στενά με το παιδί, διότι συγκαταλέγονται στη ζωτικότερη κατηγορία για τα παιδιά, το παιχνίδι. Αν αρχίσουμε από το αρχαιότερο θέαμα του κόσμου, το θέατρο,… … Dictionary of Greek
Ρήγας Βελεστινλής — (Βελεστίνο 1757 – Βελιγράδι 1798). Πρόδρομος και πρωτομάρτυρας του απελευθερωτικού Αγώνα και ο πιο χαρακτηριστικός τύπος λογίου, που συνδύασε άμεσα το κήρυγμα του διαφωτισμού με την επαναστατική δράση. Πολύ λίγες ιστορικές ειδήσεις έχουμε για τη… … Dictionary of Greek
αντιμεταρρύθμιση — Αντί για τον όρο Α., με τον οποίο έχει επικρατήσει να χαρακτηρίζεται η δράση που ανέπτυξε η Καθολική Εκκλησία στο δογματικό και πειθαρχικό πεδίο από τη σύνοδο του Τριδέντου (1545) και μετά για να ανακόψει την πρόοδο του προτεσταντισμού, μερικοί… … Dictionary of Greek
σημείο — Μια από τις αρχικές έννοιες, στις οποίες βασίζεται η ευκλείδεια γεωμετρία· για τον Ευκλείδη το σ. ήταν κάτι, που «δεν είχε μέρη» («σημείον δ’ έστΐν ού μέρος ούδέν»), το αδιαίρετο στοιχείο (χωρίς διαστάσεις), το πρώτο συστατικό στοιχείο του χώρου … Dictionary of Greek
σχιίτες — Αναφέρονται και ως σιίτες. Οπαδοί μιας από τις δυο μεγάλες υποδιαιρέσεις του Ισλαμισμού: σουννισμό και σχιισμό. Η λέξη προέρχεται απ’ το αραβικό σι’α «μερίδα»: οι σ. είναι δηλαδή η «μερίδα του Αλή», που σχηματίστηκε κατά τις πρώτες δεκαετίες μετά … Dictionary of Greek